ĐỊNH LƯỢNG CA 19-9
(Carbonhydrat antigen 19-9)
NGUYÊN LÝ
Kháng nguyên ung thư 19-9 (CA 19-9) là một glycoprotein được sinh sản bởi các tế bào của khối u, tồn tại trên bề mặt của tế bào ung thư nhất quyết. Do đó, nó như dấu ấn khối u để theo dõi diễn tiến của ung thư. Xét nghiệm CA 19-9 thường được dùng trong chẩn đoán và theo dõi điều trị ung thư tụy, bao tử, đường mật, đại tràng và có giá trị nhất trong việc chẩn đoán ung thư tụy.
CA 19-9 được định lượng bằng phương pháp miễn nhiễm sandwich sử dụng công nghệ hóa phát quang hay điện hóa phát quang. CA 19-9 có trong mẫu thử đóng vai trò kháng nguyên được kẹp giữa hai kháng thể, kháng thể thứ nhất là kháng thể đơn dòng đặc hiệu kháng CA 19-9 đánh dấu biotin, kháng thể thứ hai là kháng thể đơn dòng đặc hiệu kháng CA 19-9 đánh dấu ruthenium (chất có khả năng phát quang) tạo thành phức hợp miễn nhiễm kiểu sandwich. Cường độ phát quang tỷ lệ thuận với nồng độ CA 19-9 có trong mẫu thử.
CHUẨN BỊ
Người thực hành
01 cán bộ đại học, 01 kỹ thuật viên chuyên ngành hóa sinh.
Phương tiện, hóa chất
dụng cụ: Máy xét nghiệm như Cobas e411, e170. e601, Architect….
Hóa chất: Hóa chất xét nghiệm CA 19-9, chất chuẩn CA 19-9, chất rà soát chất lượng CA 19-9.
Người bệnh
Người bệnh cần được giải thích về mục đích của việc lấy máu để làm xét nghiệm.
Không dùng Biotin trước khi lấy máu 8 tiếng
Phiếu xét nghiệm
Phiếu xét nghiệm cần ghi đầy đủ thông tin về tên, tuổi, giới tính, khoa phòng, chẩn đoán của người bệnh và ghi rõ chỉ định xét nghiệm
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Lấy bệnh phẩm
Lấy 3 ml máu tĩnh mạch vào ống không có chất chống đông hay ống có chất chống đông là Li, Na, NH4-Heparin và K3-EDTA. Không sử dụng chất chống đông Sodium Citrat cho xét nghiệm này. Máu không vỡ hồng huyết cầu.
Sau khi lấy máu, đem ly tâm tách lấy huyết thanh hoặc huyết tương.
Bệnh phẩm ổn định 1 tháng ở 2–8°C, 3 tháng ở -20°C.
Bệnh phẩm chỉ rã đông 1 lần và phải để bệnh phẩm đạt nhiệt độ phòng trước khi phân tách. Để tránh hiện tượng bay hơi, bệnh phẩm, chất chuẩn, chất soát chất lượng nên phân tích trong vòng 2 giờ.
Tiến hành kỹ thuật
Máy phân tích cần chuẩn bị sẵn sàng để thực hiện phân tách mẫu: Máy đã được cài đặt chương trình xét nghiệm CA 19-9. Máy đã được chuẩn với xét nghiệm CA 19-9. Kết quả soát chất lượng với xét nghiệm CA 19-9 đạt đề nghị không nằm ngoài dải cho phép và không vi phạm luật thẩm tra chất lượng.
Người thực hiện phân tích mẫu nhập dữ liệu về thông báo người bệnh và chỉ định xét nghiệm vào máy phân tách hoặc hệ thống mạng (nếu có).
Nạp mẫu bệnh phẩm vào máy phân tích
Ra lệnh cho máy thực hành phân tách mẫu bệnh phẩm
Đợi máy phân tích mẫu theo protocol của máy
Khi có kết quả cần xem xét đánh giá kết quả sau đó in vắng hoặc ghi kết quả vào phiếu xét nghiệm để trả cho người bệnh.
NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ
Trị số thường nhật: <39 u="ml.">
CA 19-9 máu tăng trong: CA 19-9 tăng cao trong ung thư tụy, bao tử, đường mật, ruột già và có giá trị nhất trong việc chẩn đoán ung thư tụy. CA 19-9 phối hợp vối CEA và CA 72-4 làm tăng giá trị khi chẩn đoán ung thư dạ dày. CA 19-9 còn tăng nhất thời và không cao trong bệnh xơ gan, hoại tử tế bào gan, viêm đường mật, viêm tụy cấp và mạn
CA 19-9 máu giảm trong: Sự giảm nồng độ CA 19-9 cũng có giá trị theo dõi hiệu quả của phương pháp điều trị, khi được điều trị CA 19-9 giảm nhanh hơn CEA .
NHỮNG sơ sót VÀ XỬ TRÍ
sử dụng nhầm chất chống đông (Không sử dụng chất chống đông Sodium Citrat cho xét nghiệm này).
Khắc phục: Người lấy mẫu máu cần nắm rõ đề nghị về bệnh phẩm trước khi lấy máu và lưu ý dùng đúng ống đựng mẫu. Khi nhận mẫu máu, người nhận cũng cần thẩm tra xem ống máu có đúng yêu cầu không.
Những nguyên tố gây nhiễu cho kết quả xét nghiệm. Kết quả xét nghiệm không bị ảnh hưởng khi:
+ Huyết thanh vàng: Bilirubin < 66="" mg="dL.">
+ Tán huyết: Hemoglobin <2. 2="" g="dl.">
+ Huyết thanh đục: Triglyceride < 2000="" mg="dl.">
+ Biotin <100 ng="ml." trường="" hợp="" người="" bệnh="" sử="" dụng="" biotin="" với="" liều=""> 5 mg/ngày cần lấy máu xét nghiệm ít ra 8h sau khi sử dụng Biotin lần cuối.
+ Không có hiệu ứng “high-dose hook” (Hiệu ứng mẫu bệnh phẩm có nồng độ cao) khi nồng độ CA 19-9 tới 500 000 U/mL
+ RF <1500 iu="mL">
Khắc phục: Có thể hòa loãng bệnh phẩm và thực hiện lại xét nghiệm sau đó nhân kết quả với độ hòa loãng (Trường hợp có hòa loãng tự động trên máy thì kết quả không cần nhân với độ hòa loãng do máy đã tự tâm tính).
Hanya blogger biasa yang suka berkelana di dunia maya mencari seonggok informasi yang kiranya dapat berguna untuk dirinya. Terimakasih telah membacanya.
