PHẪU TÍCH BỆNH PHẨM CẮT BỎ TỬ CUNG DO UNG THƯ
NGUYÊN TẮC
Không để sót tổn thương, các mảnh cắt phải đại diện cho thương tổn, phải lấy được rìa diện cắt, hạch (nếu có). Bệnh phẩm sau khi pha cần được cố định ngay trong formol đệm trung tính 10%.
CHUẨN BỊ
Người thực hiện
thầy thuốc phẫu thuật bệnh - tế bào bệnh học: 01
Kỹ thuật viên phẫu thuật bệnh - tế bào bệnh học: 02
công cụ, hóa chất
Bàn pha bệnh phẩm: phải đủ rộng, chiều cao ăn nhập cho phong thái đứng pha bệnh phẩm.
Dao sắc, kẹp, thớt nhựa sạch, phẳng.
Các lọ đựng dung dịch nhất quyết bệnh phẩm (formol đệm trung tính 10%), thể tích dung dịch một mực lớn hơn 20-30 lần thể tích bệnh phẩm cần nhất định.
Khuôn nhựa đựng bệnh phẩm.
Bút chì mềm, nhãn giấy ghi tên, tuổi người bệnh, mã số xét nghiệm, mô xét nghiệm…
bít tất tay, khẩu trang, kính bảo vệ mắt và xống áo bảo hộ.
Vòi nước chảy, các dụng cụ và thuốc tẩy trùng để làm sạch dụng cụ.
Bình có chứa dung dịch một mực để lưu bệnh phẩm.
công cụ có nắp kín để đựng các bệnh phẩm đã pha còn dư để đem huỷ.
Bệnh phẩm
Bệnh phẩm được khăng khăng ngay (không quá 30 phút kể từ khi bệnh phẩm được lấy ra khỏi thân thể) trong formol trung đệm tính 10%, do các khoa, phòng lâm sàng gửi tới.
Phiếu xét nghiệm
Có đầy đủ thông báo về người bệnh (họ tên, tuổi, giới, địa chỉ, điện thoại), khoa phòng đề nghị xét nghiệm.
Có ghi đầy đủ chẩn đoán lâm sàng, bao gồm các triệu chứng lâm sàng, các kết quả cận lâm sàng khác, phương pháp lấy bệnh phẩm, vị trí, số lượng bệnh phẩm.
Có ghi rõ đề nghị xét nghiệm, tên Bác sĩ yêu cầu xét nghiệm.
Ghi ngày giờ lấy bệnh phẩm, thời giờ chuyển đến khoa phẫu thuật bệnh - tế bào bệnh học, có hay không có nhất thiết bệnh phẩm sơ bộ, loại dung dịch khăng khăng.
Có phần tả đại thể, số lượng bệnh phẩm lấy xét nghiệm, vùng lấy bệnh phẩm, loại mô xét nghiệm…
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Quy trình chuẩn bị
Nếu có hạch lymphô (cắt bỏ tử cung tận gốc), phẫu tích hạch còn tươi và phân thành các nhóm phải, trái biệt lập (hạch bịt, hạch liên chậu, hạch chậu).
Cân, đo bệnh phẩm, cắt tử cung thành 2 nửa trước và sau.
Cắt rời cổ tử cung (2,5cm từ lỗ ngoài ống cổ tử cung).
Xử lý tử cung, phần phụ như trong phần hướng dẫn tổng quát.
Dùng kéo mở cổ tử cung tại vị trí 12 giờ, ghim lên tấm lie, tránh làm rách bề mặt niêm mạc.
Úp tấm lie với bệnh phẩm quay xuống dưới vào bình formol đệm trung tính 10%, nhất thiết vài giờ hoặc qua đêm.
Đánh dấu diện cắt âm đạo bằng mực Tàu.
Cắt cả thảy cổ tử cung thành những lát song song dày khoảng 2-3mm bắt đầu từ vị trí 12 giờ, đi theo chiều quay kim đồng hồ (qua phía trái của bệnh phẩm). Mỗi lát cắt phải chứa biểu mô và vùng chuyển tiếp vảy - trụ.
biểu lộ đại thể
Cổ tử cung: màu sắc biểu mô, các bất thường, loét trợt, vết rách mới hoặc đã lành, u (hình dáng, kích tấc, vị trí); nang (kích tấc, chất chứa bên trong); các vị trí sinh thiết hoặc cắt chóp trước đây.
Phần tử cung còn lại: tham khảo phần hướng dẫn tổng quát.
Buồng trứng và vòi tử cung nếu có, tham khảo phần tương ứng.
Hạch nếu có: số lượng, hình thái bên ngoài, có nghi bị di căn không.
Cắt lọc bệnh phẩm xét nghiệm mô bệnh học
Cổ tử cung: quờ quạng các mẫu mô phải được vùi nến và phân biệt:
Các lát cắt từ 12 giờ đến 3 giờ.
Các lát cắt từ 3 giờ đến 6 giờ.
Các lát cắt từ 6 giờ đến 9 giờ.
Các lát cắt từ 9 giờ đến 12 giờ (nếu cần khảo sát chuẩn xác đồ hình của tổn thương, đánh dấu trật tự các lát cắt từ vị trí 12 giờ bằng các ký tự).
Túi cùng âm đạo.
Dây chằng rộng phải (đối với ung thư cổ tử cung lấn chiếm).
Dây chằng rộng trái (đối với ung thư cổ tử cung xâm lấn) Phần tử cung còn lại (tham khảo phần hướng dẫn tổng quát) Buồng trứng và vòi trứng: tham khảo phần ứng.
Hạch nếu có:
Hạch bịt trái.
Hạch bịt phải.
Hạch liên chậu.
Hạch chậu trái.
Hạch chậu phải
Hình 17. Phẫu thuật bệnh phẩm cắt bỏ tử cung do ung thư
KẾT QUẢ
Bệnh phẩm chứa quờ quạng tổn thương, bờ diện cắt, nhất mực đúng.
NHỮNG sơ sót VÀ HƯỚNG XỬ TRÍ
Cần luôn nhớ nếu bệnh phẩm không được cố định ngay sau khi lấy ra khỏi thân hoặc nhất thiết không đúng cách sẽ bị hoại tử là không thể tôn tạo được.
Bệnh phẩm mềm: tránh dùng kẹp có mấu kẹp chặt làm nát bệnh phẩm.
Bệnh phẩm của lần pha trước dính lại trên công cụ và dính vào bệnh phẩm sau: Thớt pha bệnh phẩm, công cụ pha phải rửa sạch trước khi pha từng bệnh phẩm.