NHUỘM LIPID TRUNG TÍNH VÀ ACID BẰNG SUNFAT XANH LƠ NIL (THEO DUNNIGAN)
NGUYÊN TẮC
Nhuộm để phân biệt giữa các lipid trung tính và acid bằng một phẩm nhuộm phức tạp, sunfat xanh lơ Nil. Phẩm này còn có một lysochrom, đỏ Nil, nhuộm màu hồng các lipid ở trạng thái lỏng, ngoại giả còn có một chất màu base, xanh lơ Nil nhuộm những vật thể có phản ứng acid.
CHUẨN BỊ
Người thực hành
Bác sĩ phẫu thuật bệnh - tế bào bệnh học: 01
Kỹ thuật viên giải phẫu bệnh - tế bào bệnh học: 01
Phương tiện, hoá chất
Máy cắt lạnh đã ở dạng sẵn sàng hoạt động
Dao sắc, thớt nhựa sạch, phẳng
Bộ công cụ phẫu tích bệnh phẩm
Phiến kính, lá kính sạch
Bút chì mềm (để ghi tên tuổi người bệnh, mã số tiêu bản trên phiến kính).
giấy dậm, gạc sạch
găng, khẩu trang, mũ, kính bảo vệ mắt và áo quần bảo hộ.
Chổi lông mềm
Gel cắt lạnh
Gắn lá kính: glycerogel hoặc sirô Apathy.
Cồn tuyệt đối
Phẩm nhuộm sunfat xanh lơ Nil
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Chuẩn bị
Bệnh phẩm sau khi lấy ra từ người bệnh được gửi ngay đến khoa phẫu thuật bệnh - tế bào bệnh học.
Kỹ thuật viên thu nhận, ghi các thông báo về người bệnh vào sổ đăng ký và mã số người bệnh.
Ghi mã số của người bệnh vào phiến kính và dán mã số vào hộp đựng bệnh phẩm.
Cắt lọc bệnh phẩm
Bác sĩ giải phẫu bệnh - tế bào bệnh học quan sát bệnh phẩm, biểu thị kỹ về loại bệnh phẩm, số lượng, đo kích tấc, màu sắc, tính chất, mặt cắt… của bệnh phẩm, xác định vùng tổn thương cần lấy mẫu cắt lạnh.
Động tác lấy bệnh phẩm phải nhẹ nhõm, tránh gây dập nát hay biến đổi do tác động cơ học.
Không kẹp vào vùng định lấy mẫu xét nghiệm, không rửa mẫu mô.
Dùng dao sắc cắt theo một hướng, sao cho đường cắt gọn, không bị dập nát.
kích thước của mảnh mô được cắt tùy theo kích thước của vật gá mẫu bệnh phẩm của máy cắt lạnh, thường nhật kích thước 1 x 1 x 0,2cm.
Số lượng mảnh cắt tuỳ từng trường hợp.
Làm lạnh mẫu bệnh phẩm và cắt mảnh mô
Đặt mẫu bệnh phẩm vào gá đúc lạnh rồi đưa ngay vào vị trí tương ứng trên thanh làm lạnh (Cryobar) trong buồng làm lạnh của máy, phủ gel cắt lạnh, xoay khối Head tracter đặt lên trên khuôn đúc chứa bệnh phẩm rồi đóng kín cửa kính phía trên buồng máy, chờ cho đến khi khối bệnh phẩm đông cứng (có màu trắng).
Mẫu mô sau khi đã đông cứng được cắt thành những lát thật mỏng. Bắt đầu cắt thô với độ dày từ 10-15 micromet để tạo mặt phẳng. Sau đó điều chỉnh độ dày lát cắt, cắt thành các mảnh có độ dầy 10µ. Quay máy cắt với nhịp độ vừa phải.
phối hợp với chổi lông mềm dàn mảnh mô lên phiến kính.
nhất quyết mảnh mô: (để cấu trúc mô và tế bào giữ nguyên dạng hình và bắt màu thuốc nhuộm), sau khi lát cắt được dàn lên phiến kính, phải được một mực ngay bằng cồn tuyệt đối 95-96 0 hoặc cồn acetic-formol trong 20 giây và nhúng vào nước cất. Cắt 3 mảnh.
Nhuộm mảnh cắt
Pha phẩm nhuộm
Dung dịch sunfat xanh lơ Nil bão hoà trong nước 20 0 : |
500ml |
Acid sunfuric 0,5%: |
50ml |
Đun sôi hỗn hợp trên trong 2 giờ trước khi dùng ở 60 0 C.
Dùng ngay trong 90 phút.
Nhuộm
Lấy một vài mảnh cắt, chiết xuất bằng aceton trong một giờ ở nhiệt độ trong phòng thể nghiệm.
Nhuộm các mảnh cắt đã được xử lý và chưa xử lý bằng chiết xuất trong dung dịch sunfat Xanh lơ Nil (điều chế như trong phương pháp Menschick), trong 30 phút ở nhiệt độ 70 0 C.
Rửa mạnh các mảnh cắt ở nước cất 70 0 C và gắn lá kính bằng glycerogel.
Cùng một lúc nhuộm các mảnh cắt đã được chiết xuất và không chiết xuất bằng đen Soudan B trong cồn 70 0 trong 30 phút ở nhiệt độ trong phòng.
Rửa nhanh trong cồn 70 0 và rửa nước cất, gắn lá kính bằng glycerogel.
KẾT QUẢ
Các mảnh cắt nhuộm bằng sunfat xanh lơ Nil
Trên các mảnh cắt không bị chiết xuất:
Photpholipid: xanh
Các lipid trung tính (triglycerit và cholesterit): đỏ
Acid béo tự do: đỏ thắm
Chú thích: cholesterol và các sterol tự do khác không nhuộm. Sự chiết xuất làm tăng độ chính xác của sự khu trú các photpholipid do đã loại các lipid kỵ nước.
Các mảnh cắt nhuộm đen Soudan dùng để thẩm tra
Sự đánh giá các mảnh cắt bắt màu sunfat xanh lơ Nil chỉ có thể vận dụng cho các chất mà tính chất lipid đã được chứng minh do bắt màu đen Soudan.