NHUỘM HÓA HỌC TẾ BÀO
(CYTOCHEMICAL STAIN)
NGUYÊN LÝ
Hóa học tế bào là phương pháp khảo sát một số thành phần có chứa trong bào tương của tế bào, dưới kính hiển vi quang học sau khi làm hiện màu bằng các thuốc nhuộm hoặc các cơ chất hạp.
Nguyên tắc chung
tất tật các phương pháp nhuộm hóa học tế bào đều bao gồm ba giai đoạn:
khăng khăng : Ngoài mục đích nhất định tế bào trên tiêu bản, đối với mỗi phương pháp nhuộm phải chọn lựa hóa chất một mực hợp lý để bảo tàng tối đa thành phần cần khảo sát: thí dụ các không bào mỡ trong nhuộm Soudan Black, men peroxydase trong nhuộm Peroxydase,...
Nhuộm : Dùng các thuốc nhuộm (Soudan Black) hay các cơ chất (benzidin, ∞ naphtol acetat,...) để trực tiếp hoặc gián tiếp làm hiện màu các thành phần cần khảo sát.
Tạo nền : Dùng một thuốc nhuộm làm hiện màu hình thái tế bào (nhân và bào tương) trên tiêu bản. Màu nền phải có độ tương phản cần thiết để giúp quan sát thuận lợi các hạt dương tính trong mỗi phương pháp nhuộm.
bảo đảm tiêu bản khô, sạch ở mỗi bước kỹ thuật
Phải loại bỏ hết chất nhất thiết hay chất nhuộm và để khô tiêu bản trước khi chuyển sang bước tiếp theo.
CHỈ ĐỊNH
tương trợ phương pháp hình thái học để xác định dòng, chừng độ biệt hoá tế bào trong phân loại lơ xê mi cấp, hội chứng rối loạn sinh tuỷ và các thất thường khác.
Trong một số trường hợp đặc biệt, hoá học tế bào giúp xác định một quần thể tế bào có phải blast hay không: thí dụ các microblast dòng hạt trên tiêu bản Giemsa giống như lympho rối loạn hình thái.
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Không có chống chỉ định.
CHUẨN BỊ
Người thực hành
Cử nhân kỹ thuật, kỹ thuật viên Huyết học - Truyền máu thuộc nhóm kỹ thuật chuyên sâu thực hiện quy trình này.
công cụ – Hóa chất
giờ, hầu hiết các Labo Huyết học – Tế bào đều sử dụng các phương pháp nhuộm hóa học tế bào bằng cách nhất định tiêu bản bằng hơi formol 40% và dung dịch cồn formol 10%.
Mặc dù có thể sử dụng hóa chất của các hãng khác nhau, nhưng để đạt được hiệu quả tốt thì việc chuẩn bị các dụng cụ để tiến hành kỹ thuật cũng có điểm chung như:
phương tiện
Bể nhuộm thủy tinh dung tích 100ml: 2 chiếc;
Bàn sấy, quạt sấy tiêu bản: 1 chiếc;
Bain - marie (bình cách thủy) có điều chỉnh nhiệt độ;
Pipette Pasteur: ≥ 4 cái/1tiêu bản;
Pipette man loại 100 - 1000 µ l: 1 - 2 cái, kèm đầu côn;
Gạc thấm: 2 cái/ 1tiêu bản;
Lam kính làm tiêu bản theo nhu cầu;
Giá cài tiêu bản: dùng theo số xét nghiệm;
Kính hiển vi + dầu soi.
Hóa chất
Cồn formol 10%: 100ml cho một đợt dùng;
Cơ chất cho phản ứng: Soudan black, periodic acid shiff, benzidin, Napthol acetat...;
Các hóa chất đệm phản ứng: Tris, TBS, PO4 - 3,...;
Các hóa chất nhuộm nền như: Hematoxyllin, Giemsa, Nuclear Fasred…
Bệnh phẩm
sử dụng tiêu bản tủy xương hoặc tiêu bản máu ngoại vi (theo chỉ định);
Tiêu bản được sấy khô và ghi các ký hiệu của kỹ thuật cần làm.
Phiếu xét nghiệm
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Trước khi tiến hành cần làm các thao tác sau:
soát thông tin tiêu bản (tên, tuổi người bệnh);
Ghi ký hiệu trên tiêu bản (tỉ dụ: PAS, Peroxydase, Soudan Black …);
Làm khô tiêu bản;
Tiến hành từng bước kỹ thuật:
nhất quyết tiêu bản (máu, tủy) trong cồn formol 10% hoặc hơi formol 40%: 10 phút.
Rửa dưới dòng nước chảy mạnh (đối với nhất thiết bằng cồn formol 10%), rửa nhẹ nhõm (đối với nhất định bằng hơi formol 40%) rồi sấy khô tiêu bản: thường khoảng 5 – 10 phút.
Nhuộm với cơ chất tùy từng loại xét nghiệm. Tùy theo mỗi loại xét nghiệm và cơ chất mà để thời kì hợp, tạo điều kiện cho phản ứng hiệu quả.
Rửa dưới dòng nước chảy mạnh để loại bỏ hóa chất còn lại sau phản ứng và các tạp bẩn trên tiêu bản → sấy khô tiêu bản.
Nhuộm nền: Tùy theo mỗi loại xét nghiệm mà có hóa chất và thời kì nhuộm khác nhau để có chất lượng tốt.
Rửa dưới dòng nước chảy mạnh → sấy khô và làm đẹp, hoàn thiện tiêu bản.
NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ
Đánh giá mức độ dương tính
Độ 0: Không có hạt bắt màu hóa học tế bào là ( - ).
Độ 1: Các hạt bắt màu chiếm khoảng £ 1/3 bào tương tế bào là (+).
Độ 2: Các hạt bắt màu chiếm khoảng 1/3 đến < 3="4" bào="" tương="" tế="" là="" (++).="">
Độ 3: Các hạt bắt màu chiếm hết bào tương tế bào là (+++).
Độ 4: Các hạt bắt màu chiếm hết bào tương và đè lên cả nhân tế bào là (++++).
Tính điểm (score)
Đánh giá mức độ dương tính hóa học tế bào của 100 tế bào cần nghiên cứu. ví thử tỷ lệ phần trăm tế bào ở các độ 0, 1, 2, 3, 4 ứng với a, b, c, d, e thì công thức tính điểm như sau:
Score = (a x 0) + (b x 1) + (c x 2) + (d x 3) + (e x 4)
THEO DÕI
Ở mỗi phương pháp nhuộm đều đòi hỏi nồng độ hóa chất và thời kì phản ứng khác nhau. nên, người tiến hành kỹ thuật phải theo dõi được thời gian phản ứng của mỗi xét nghiệm để chọn thời kì tối ưu cho phản ứng. Việc đó góp phần quan yếu đến việc có tạo ra sản phẩm chất lượng cao hay không.
NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ
Nhuộm hóa học tế bào đòi hỏi chặt chịa về nồng độ hóa chất, thời gian phản ứng và điều kiện phản ứng. Nếu xảy ra sự cố thì xử trí bằng cách thực hiện quy chuẩn về các điều kiện cho mỗi loại xét nghiệm.
Hanya blogger biasa yang suka berkelana di dunia maya mencari seonggok informasi yang kiranya dapat berguna untuk dirinya. Terimakasih telah membacanya.
