ĐIỀU TRỊ VIÊM THỊ thần kinh THEO y khoa cựu truyền
Đại cương
y khoa hiện đại
Khái niệm
Viêm dây tâm thần thị giác là tình trạng viêm các bó sợi tâm thần trong mắt, truyền thông tin thị giác tới não. Viêm tâm thần thị giác có thể xuất hiện ở gai thị hoặc xung quanh gai thị và cũng có thể xuất hiện ở đoạn thần kinh thị giác sau nhãn cầu.
nguyên do
Nhiều căn nguyên gây nên nhưng cũng chưa rõ ràng.
Đa xơ cứng là bệnh tự miễn trong đó hệ thống tiến công vào vỏ myelin bao gồm các sợi thần kinh trong não và tủy sống.
duyên cớ khác: nhiễm trùng do vi khuẩn, virus; viêm động mạch nội sọ; đái tháo đường, ngộ độc thuốc (ethambutol), ngộ độc rượu, chì…
Chẩn đoán
Lâm sàng: bệnh phát khởi đột ngột.
Đau nhức mắt, đau tăng khi vận động nhãn cầu, đau kéo dài khoảng 1 tuần sau đó tự hết trong vài ngày. Giảm nhãn quan trợ thì hoặc vĩnh viễn. Giảm khả năng nhận xét màu sắc.
Cận lâm sàng:
Soi đáy mắt: thấy hình ảnh phù nền gai thị.
MRI: có tiêm thuốc để thấy rõ hình ảnh giây tâm thần thị giác. Ngoài ra còn loại bỏ được bệnh do khối u gây nên.
Xét nghiệm máu: NMO - IgG để thẩm tra kháng thể cho optica neuromyelitis (bệnh tự miễn gây viêm dây tâm thần thị giác và dây tâm thần cột sống, không gây thương tổn dây thần kinh khác trong não).
y khoa cựu truyền
YHCT thể hiện triệu chứng bệnh viêm tâm thần thị giác thuộc phạm trù chứng bạo manh.
căn nguyên bệnh sinh
Can khí uất trệ: can chủ sơ tiết điều đạt, kinh quyết âm can đi lên mắt. Khi uất ức sẽ làm thương tổn can đởm gây can khí uất kết, trở trệ khí cơ làm khí huyết tinh tân dịch không đưa lên nuôi dưỡng vùng mắt gây chứng bạo manh.
Can đởm thực hỏa: ăn nhiều đồ cay ngọt, uống nhiều rượu hoặc dễ cáu giận làm can đởm tích nhiệt, thực hỏa nội uẩn, rối loạn sơ tiết làm tà hỏa theo kinh can thâm nhập lên mắt gây nên chứng bạo manh.
khí huyết lưỡng hư: mắt không được nuôi dưỡng, bệnh mạn tính làm tổn hao huyết khí, hoặc mất huyết đều làm cho huyết khí hao hư, mắt không được nuôi dưỡng gây bạo manh.
Biện chứng
cứ biện chứng chính yếu là bạo manh.
biểu lộ là can khí uất kết, khí cơ không thông, can khiếu uất bế, mắt không được nuôi dưỡng. Đó chính là bệnh lý can kinh khí trệ.
Can kinh thực nhiệt: Nhiệt bệnh chưa hết, can đởm thực hỏa, phong tà thâm nhập, tà nhiệt bế trệ ở mắt, tinh khí không đưa được lên mắt.
huyết khí lưỡng hư: cốt yếu là do bệnh kinh niên lâu ngày, mất máu rỉ rả kéo dài gây nên.
Phân thể
Can khí uất trệ
Lâm sàng: bệnh xuất hiện cấp tính, nhãn lực giảm dần, nặng thì không nhìn thấy ánh sáng, đau nhức mắt, vận động nhãn cầu cũng đau, đau đầu, chóng mặt, dễ cáu giận, đau tức hai bên mạn sườn, miệng khô và đắng, chất lưỡi hồng, rêu lưỡi vàng, mạch huyền sác.
Pháp điều trị: sơ can giải uất, thanh can dưỡng huyết.
Bài thuốc: Tiêu dao tán gia vị.
Cấu tạo.
|
Sài hồ |
12g |
Đương quy |
12g |
Bạch thược |
12g |
|
Bạch truật |
12g |
Cam thảo |
10g |
Phục thần |
10g |
|
Đào nhân |
10g |
Hồng hoa |
10g |
Đan sâm |
10g |
|
Hoàng liên |
12g |
Các vị thuốc trên sắc uống ngày 01 thang.
Phân tích: trong bài thuốc này, Sài hồ có tác dụng sơ can giải uất. Đương quy, bạch thược có tác dụng dưỡng huyết nhu can, giúp cho can khí điều đạt. Bạch truật, cam thảo có tác dụng kiện tỳ hòa vị. Phục thần có tác dụng dưỡng tâm an thần. Đào nhân, hồng hoa, đan sâm có tác dụng hoạt huyết hành trệ. Hoàng liên có tác dụng thanh nhiệt thượng tiêu.
Can đởm thực hỏa
Lâm sàng: bệnh xuất hiện cấp tính, nhãn quan giảm dần, nặng thì không nhìn thấy ánh sáng, đau nhức mắt, vận động cầu mắt cũng đau, đau đầu, chóng mặt, dễ cáu giận, đau tức hai bên mạn sườn, đắng miệng, khô miệng, thích uống, tiểu tiện màu vàng, ỉa táo bón, chất lưỡi hồng nhất là vùng rìa lưỡi, rêu lưỡi vàng, mạch huyền sác.
Pháp điều trị: thanh nhiệt can đởm.
Bài thuốc: Long đởm tả can thang gia vị.
|
Long đởm thảo |
10g |
Hoàng cầm |
10g |
Chi tử |
10g |
|
Trạch tả |
12g |
Mộc thông |
15g |
Đương quy |
12g |
|
Sinh địa |
12g |
nam sài hồ |
12g |
Cam thảo |
10g |
|
Xa tiền tử |
15g |
Kim ngân hoa |
15g |
Liên kiều |
12g |
Các vị thuốc trên sắc uống ngày 01 thang.
Long đởm thảo có tính vị đắng lạnh, có tác dụng thanh thực nhiệt ở can đởm. Hoàng cầm, chi tử có tính vị đắng lạnh, có tác dụng tả hỏa giải độc, táo thấp thanh nhiệt. Kim ngân hoa, liên kiều để tăng tác dụng thanh nhiệt giải độc. Xa tiền, mộc thông, trạch tả để thấm thấp tiết nhiệt, dẫn nhiệt đi xuống đường tiểu tiện để bài xuất ra ngoài. Sinh địa, đương quy có tác dụng dưỡng âm bổ huyết. Sài hồ để sơ thông can đởm, đưa các vị thuốc vào kinh can đởm. Cam thảo điều hòa các vị thuốc.
Nếu bệnh nhân đau nhức mắt nhiều thì gia thanh tương tử 10g, bạch chỉ 10g, xích thược 12g.
khí huyết lưỡng hư
Lâm sàng: bệnh xuất hiện cấp tính, nhãn quang giảm dần, nặng thì không nhìn thấy ánh sáng, đau nhức mắt, vận động cầu mắt cũng đau, đau đầu, chóng mặt, sắc mặt nhợt, mất ngủ, hồi hộp, trống ngực, mỏi mệt, hụt hơi, tự ra mồ hôi, chất lưỡi nhợt, rêu trắng mỏng, mạch tế nhược.
Pháp điều trị: bổ ích khí huyết, sinh tinh minh mục.
Bài thuốc: Bát trân thang gia vị.
Cấu tạo.
|
Nhân sâm |
06g |
Bạch linh |
10g |
Bạch truật |
12g |
|
Cam thảo |
10g |
Xuyên khung |
12g |
Đương quy |
12g |
|
Thục địa |
12g |
Bạch thược |
12g |
nam sài hồ |
12g |
|
Đan sâm |
15g |
Kỷ tử |
10g |
Sơn thù |
10g |
Các vị thuốc trên sắc uống ngày 01 thang.
phân tách: Trong bài thuốc trên thì bài Tứ quân (nhân sâm, bạch linh, bạch truật, cam thảo) có tác dụng ích khí dưỡng thần. Bài Tứ vật (xuyên khung, đương quy, thục địa, bạch thược) có tác dụng bổ huyết dưỡng ca. Sài hồ kết hợp với đan sâm có tác dụng hoạt huyết, dưỡng huyết, sơ can lý khí. Kỷ tử, sơn thù có tác dụng hữu dụng can thận, sinh tinh minh mục.
Kết luận
Viêm dây thần kinh thị giác là tình trạng viêm các bó sợi thần kinh trong mắt, truyền thông báo thị giác tới não. Viêm thần kinh thị giác có thể xuất hiện ở gai thị hoặc xung quanh gai thị và cũng có thể xuất hiện ở đoạn tâm thần thị giác sau nhãn cầu.
YHCT biểu thị triệu chứng bệnh viêm tâm thần thị giác thuộc phạm trù chứng bạo manh.
Khi điều trị chú ý kết hợp chặt đẹp với YHHĐ để chẩn đoán và đánh giá tổn thương cho kịp thời.
Hanya blogger biasa yang suka berkelana di dunia maya mencari seonggok informasi yang kiranya dapat berguna untuk dirinya. Terimakasih telah membacanya.
