Quy trình Xông khói thuốc y học cổ truyền
ĐẠI CƯƠNG
Xông khói thuốc cựu truyền là dùng khói thuốc trực tiếp tác động vào vùng bị bệnh, nhằm điều hoà kinh mạch, hành khí, hoạt huyết, khu tà.
CHỈ ĐỊNH
Các bệnh ngoài da.
Trĩ, bí tiểu tiện.
Trĩ mũi, viêm mũi, viêm xoang, đau mắt đỏ.
Đau nhức cơ xương khớp, ...
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Các trường hợp cấp cứu.
cẩn trọng: người bệnh có bệnh kinh niên đường hô hấp: hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, …
CHUẨN BỊ
Người thực hiện:
thầy thuốc, y sĩ, lương y, kỹ thuật viên, điều dưỡng được đào tạo về y khoa cổ truyền có chứng chỉ hành nghề khám chữa bệnh theo quy định của luật Khám bệnh, chữa bệnh.
Trang thiết bị
Bát / nồi, xô, chậu, than củi (01 bộ tùy theo bệnh lý).
Thuốc xông tùy theo bệnh, có dạng thuốc hạp.
Phễu bằng giấy, gạc/ga y tế, … để dẫn khói thuốc tỏa vào nơi xông (ví dụ: chân, tay, kẽ ngón tay, chân, mũi, ...).
Thầy thuốc, người bệnh
Thầy thuốc giảng giải mục đích và cách xông khói để người bệnh yên tâm hiệp tác.
Người bệnh được nằm, ngồi ở tư thế thoải mái, hiệp với điều trị.
Mặc áo xống rộng rãi, dễ thể hiện vùng trị liệu.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Thủ thuật
Người bệnh biểu đạt vùng trị liệu.
Thầy thuốc:
Xác định vị trí cần xông để chọn phong thái ăn nhập cho người bệnh.
Đặt nồi / bát than hồng vào vị trí thích hợp.
Lấy thuốc lượng đủ dùng đặt vào lò than hồng để đốt lấy khói.
Người bệnh: ở tư thế hợp, tự đặt vị trí xông vào đúng chỗ khói bốc lên, hoặc chụp phễu lên miệng bát, chóp phễu hướng vào vị trí cần xông khói.
Nếu xông thuốc vùng tuỳ thuộc phải dùng gạc/ga y tế phủ kín trên vùng trị liệu, tránh hít phải khói thuốc.
Liệu trình
thời kì xông khoảng 10 - 15 phút.
Tuỳ theo tình trạng bệnh lý, bác sĩ có thể chỉ định xông 1 - 2 lần / ngày, 01 liệu trình 7 - 10 ngày, có thể thực hành nhiều liệu trình liên tiếp.
THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
Theo dõi
bác sĩ theo dõi những đổi thay của các triệu chứng: bỏng; sặc, ngạt khí.
Xử trí tai biến
Tại chỗ: bỏng xử trí tùy theo mức độ bỏng.
Toàn thân: sặc, ngạt khi hít phải khói thuốc: đưa người bệnh ra phòng thoáng khí, có thể thở oxy (nếu cần).