Quy trình Khám bệnh y khoa cổ truyền
ĐẠI CƯƠNG
Khám bệnh y học cựu truyền là dùng Tứ chẩn (vọng, văn, vấn, thiết) để khám cho người bệnh, từ đó đưa ra chẩn đoán (bát cương, tạng phủ, kinh lạc, nguyên cớ, bệnh danh) và đề ra pháp điều trị ứng.
Vọng chẩn là người bác sĩ dùng mắt để quan sát thần, sắc, hình thái, mắt, mũi, môi, lưỡi, rêu lưỡi của người bệnh để biết tình hình bệnh tật bên trong của thân thể phản ánh ra bên ngoài.
Văn chẩn là người bác sĩ dùng tai để nghe tiếng nói, hơi thở, tiếng ho, tiếng nấc, ... của người bệnh. thầy thuốc dùng mũi để ngửi hơi thở, các chất thải, mùi thân, ... của người bệnh để giúp phân biệt tình trạng bệnh thuộc hư hay thực, bệnh thuộc hàn hay thuộc nhiệt của người bệnh để đề ra pháp điều trị phù hợp. thầy thuốc có thể hỏi người bệnh để tiếp thu các thông tin này.
Vấn chẩn là người thầy thuốc dùng những câu hỏi để tìm hiểu về quá trình nảy bệnh, diễn biến bệnh, thói quen sinh hoạt, ăn uống, và các đặc điểm triệu chứng của bệnh, ... từ đó có thể đưa ra các chẩn đoán.
Thiết chẩn là người bác sĩ sử dụng tay để bắt mạch (mạch chẩn), thăm khám tứ chi và các bộ phận của thân (xúc chẩn).
CHỈ ĐỊNH
Người bệnh đến khám bệnh và chữa bệnh bằng phương pháp của y học cựu truyền tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Không có chống chỉ định.
CHUẨN BỊ
Người thực hiện
thầy thuốc, y sĩ, lương y được đào tạo chuyên ngành y khoa cổ truyền và được cấp chứng chỉ hành nghề theo quy định của pháp luật khám bệnh, chữa bệnh.
Trang thiết bị
Bàn, ghế để thầy thuốc và người bệnh ngồi, giường để người bệnh nằm khi thầy thuốc thăm khám.
Phòng khám bệnh, buồng bệnh phải bảo đảm thông khí tốt, đủ ánh sáng.
Gối kê tay để bắt mạch, bít tất tay, dung dịch sát khuẩn tay nhanh hoặc xà phòng, bàn chải, khẩu trang, ống nghe, máy đo huyết áp, nhiệt biểu, ...
Hồ sơ, bệnh án, sổ khám bệnh.
thầy thuốc, người bệnh
Tư thế người bệnh khi khám: ngồi hoặc nằm phù hợp với tình trạng bệnh lý.
Trường hợp người bệnh là người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi phải có người giám hộ.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Vọng chẩn
Người thầy thuốc dùng mắt để quan sát thần, sắc, hình thái, mắt mũi, môi, lưỡi, da, bộ phận bị bệnh, ... của người bệnh để biết được tình hình bệnh tật bên trong cơ thể được phản ảnh ra bên ngoài.
để ý: Đối với trẻ thơ dưới 3 tuổi cần kết hợp xem chỉ tay.
Văn chẩn
Người bác sĩ dùng tai để nghe ngôn ngữ, hơi thở, tiếng ho, tiếng nấc, ... của người bệnh. Dùng mũi để ngửi hơi thở, chất thải, mùi thân thể, ... của người bệnh để giúp phân biệt tình trạng bệnh thuộc hư hay thực, bệnh thuộc hàn hay thuộc nhiệt của người bệnh để đưa ra pháp điều trị hạp. thầy thuốc có thể hỏi để tiếp thu các thông tin này.
Vấn chẩn
Lý do đi khám bệnh và cảnh ngộ xuất hiện bệnh.
Diễn biến bệnh.
Trong quá trình hỏi bệnh, tuỳ từng chứng bệnh cụ thể của người bệnh, bác sĩ hỏi thêm các triệu chứng:
Hàn - nhiệt và mồ hôi.
Đầu, thân, ngực và bụng, tứ chi.
Ăn uống.
đi ngoài và tiểu tiện.
Giấc ngủ.
Tai, mắt, mũi.
Bệnh cũ.
Đối với đàn bà cần hỏi thêm về kinh, đới, thai, sản.
Thiết chẩn
Mạch chẩn: xem mạch để biết tình trạng thịnh, suy của các tạng phủ, vị trí nông, sâu và tính chất hàn, nhiệt của bệnh.
Xúc chẩn: sờ nắn vùng bụng, tứ chi, da thịt (bì phu, cơ nhục), đường đi của kinh mạch và bộ phận bị bệnh để tìm các biểu hiện bất thường.
Hanya blogger biasa yang suka berkelana di dunia maya mencari seonggok informasi yang kiranya dapat berguna untuk dirinya. Terimakasih telah membacanya.
