Trong một lần đi ngang Ninh Thuận, tôi may mắn được ghé vườn nho để ăn những trái nho ngọt và uống một ly mật nho pha chanh còn rim tê đầu lưỡi. Giữa cái xứ xở gió biển ấy, quả dừa và quả nho đều ngọt hơn những nơi khác.
Sau này, về lại đồng bằng, tôi có mua một ít nho để trồng với ước mơ về chùm nho ngọt tự mình trồng được. Thế nhưng, như bạn biết đấy, đó chỉ là trồng cho vui chứ khó mà thu quả.
Và nếu như ở phương Tây, phần nhiều nho sẽ được dùng để nấu rượu thì ở phương Đông, người ta lại thích ăn nho tươi hơn (hoặc nho khô). ngoại giả, quả nho cũng được chế biến thành các dạng khác như mứt, nước trái cây, giấm nho, thạch nho, dầu hạt nho…
Công dụng của quả nho tươi
Nho có nhiều loại với các màu quả khác nhau như trắng, đỏ, vàng, xanh, đen… và đều thuộc chi Nho (Vitis) ( ). dù rằng các loại nho khác nhau cũng không chênh lệch nhiều về giá trị dinh dưỡng nhưng chúng lại trội ở những ưu thế riêng như và công dụng của quả nho mỗi loại có những hiệu quả riêng:
- Nho tím giúp chống oxy hóa, ngăn ngừa lão hóa và nếp nhăn.
- Nho đỏ tốt cho tim mạch vì giúp làm mềm mạch máu (nhờ các sắc tố đỏ).
- Nho trắng tốt cho người người bị bệnh về phổi nhờ tính chất dưỡng phổi.
- Nho đen cung cấp khoáng vật giúp tăng cường sức khỏe, làm giảm mệt mỏi ( ).
Các loại nho
Theo y khoa cựu truyền, quả nho có vị ngọt, hơi chua và có tính bình. Nếu thẳng thớm ăn nho với liều lượng hiệp (khoảng 200 g mỗi ngày), công dụng của quả nho sẽ mang lại các ích đáng quý như:
- Giúp thải độc cho thân thể.
- Chống oxy hóa, bảo vệ tim mạch và ngăn ngừa ung thư.
- Giúp giảm cân, lợi tiểu và giảm sưng phù.
- Bổ gan ích thận, bổ khí dưỡng huyết.
- Tốt cho gân cốt, bao tử.
- Làm sinh tân dịch.
- Làm tan mụn nước do bệnh đậu mùa ( ) (5).
Vườn nho Ninh Thuận
Cách dùng nho khô làm thuốc
- Dùng cho đàn bà bị động thai : Lấy 40 g nho khô và 20 g quả táo ta, gọt vỏ, tách bỏ hạt rồi xắt nhỏ ra, cùng nấu nước uống trong ngày.
- Điều trị viêm bao tử mạn tính : Mỗi ngày ăn khoảng 20 nho khô và ăn trước bữa ăn (với cách dùng này, người bệnh nên ăn liên tục một tháng để thấy hiệu quả).
- Điều trị thiếu máu khiến chóng mặt, trong người yếu ớt, hay ớn lạnh và thấy lạnh bàn chân : lấy 70 g nho khô, 5 g quả dâu tắm chín và 15 g thịt quả nhãn, bít tất cùng nấu nước uống trong ngày (5).
Công dụng làm thuốc của lá và rễ nho
Lá : Có lẽ ít ai nghĩ rằng lá nho còn có công dụng làm thuốc. Thật vậy, theo y học cổ truyền, lá nho có tác dụng:
- Lợi tiểu.
- Điều trị phù thũng.
- Điều trị ỉa chảy.
- Điều trị liệt do tê thấp.
- Điều trị đau mắt đỏ do nhiệt.
Cách dùng : Mỗi ngày, lấy từ 15 đến 25 g lá nho, nấu lấy nước uống. Ngoài ra, nếu bị mụn nhọt sưng tấy, bạn cũng có thể lấy lá nho giã nát rồi đắp ngoài da (5).
Rễ : Theo y khoa cổ truyền, rễ cây nho có vị ngọt đắng, tính bình và cũng có tác dụng trừ tê thấp, lợi tiểu như lá nho. Tuy nhiên, đối với chứng viêm khớp, đau nhức gân cốt do tê thấp thì chỉ dùng rễ của cây nho trắng (khoảng 75 g), cho vào nồi ninh cùng một cái giò heo rồi ăn (5).
Tham khảo:
Lưu ý
- Liều lượng : dù rằng quả nho ăn rất ngon và ít gây ngán nhưng bạn cũng không nên ăn nhiều vì sẽ gây khó chịu trong người (phần nhiều trường hợp sẽ gây đi tả). Mỗi ngày, mỗi người trưởng thành chỉ nên ăn 200 g quả nho ( ) (5).
- Trước và sau khi ăn nho : Khi mua về, quả nho đôi khi vẫn còn lớp phấn mỏng phủ ngoài, vì vậy bạn nên ngâm trong nước một lát rồi hãy rửa cho dễ nhé. Sau khi ăn nho, bạn nên súc miệng lại để tránh mòn răng nhé (do trong nho có axit hữu cơ, tương tự như một số loại trái cây khác như bom, cam…) (5).
- Đối tượng cần tránh : Những người dạ dày yếu, hay bị táo bón không nên ăn nhiều nho. Hơn nữa, vì trong quả nho có chứa lượng đường khá cao nên những người bị tiểu đường cũng không nên ăn nhiều (5).
- Nho , ngày truy cập: 08/ 04/ 2020.
- 9 công dụng ‘ngàn vàng’ của quả nho theo màu sắc ít người biết , , ngày truy cập: 08/ 04/ 2020.
- 7 tác dụng của quả nho cần biết để có lý do ăn nho mỗi ngày , , ngày truy cập: 08/ 04/ 2020.
- 葡萄 , , ngày truy cập: 08/ 04/ 2020.
- Vương Ngọc Điển, Trái cây chữa bệnh , NXB nữ giới, trang 70.
