Cách đây một vài năm, khi đi rừng chúng tôi còn phải dùng dao để phát quang dây cây giảo cổ lam trên đường đi . Thì đến nay, phải đi vài cây số đường rừng mới tìm thấy một đôi cây thuốc này. Vậy căn nguyên do đâu mà cây giảo cổ lam ngày một trở thành khan hiếm ?
Chúng tôi có dịp tới xã Tu Lý, Đà Bắc, Hòa Bình gặp chị Minh, chị cho biết: Ngày trước, mỗi ngày đi rừng chị có thể lấy được vài trục kg Giảo cổ lam tươi, nếu phơi khô, ngày chị cũng được khoảng 10kg, nhưng đến nay, mỗi ngày chị đi vài quả đồi nhưng cũng chỉ lấy được khoảng 5-7kg tươi, về phơi khô cũng chỉ được khoảng 1 đến 1.5kg Giảo cổ lam khô mà thôi.
Chế biến giảo cổ lam
1. Cung không đủ cầu
Do nhu cầu sử dụng giảo cổ lam của người tiêu dùng càng ngày càng cao. Là một cây thuốc mọc hoang, mới được phát hiện và dùng một đôi năm gần đây, do những tác dụng quý đối với sức khỏe mà cây giảo cổ lam mang lại cho người dùng (Nếu ai dùng trà giảo cổ lam 1 lần thì vững chắc sẽ muốn sử dụng lần thứ 2) bởi thế mà lượng người dùng trà giảo cổ lam ngày càng tăng.
Trong khi đó, cây chủ yếu được khẩn hoang từ tự nhiên, chưa nhân giống và trồng đại trà được. Điểm đặc biệt là cây Giảo cổ lam 5 lá rất khó nhân giống và khó trồng, do thế mà việc đưa cây giảo cổ lam xuống vùng đồng bằng không thành công.
2. phá hoang còn chưa đi đôi với bảo vệ
Nguồn dược liệu Giảo cổ lam ngoài tự nhiên có hạn, người khai phá lại rất tứ tung, có khi còn nhổ cả rễ cây, khiến cho cây không còn khả năng để tái phát triển. Trong khi đó cây giảo cổ lam có rất ít hạt và chẳng thể trồng bằng dây. bởi vậy nếu khai thác mà không đi đôi với bảo vệ thì tới một ngày nào đó, chúng ta sẽ không còn thấy màu xanh của những cây giảo cổ lam trên rừng nữa.
Giải pháp
Giảo cổ lam 5 lá tại Việt Nam chưa nhân giống thành công. Vậy không lẽ cây này không thể nhân giống. Câu giải đáp là không, theo chúng tôi được biết, hiện các nhà nước như: Trung Quốc, Nhật Bản …. và một số quốc gia Châu á khác đã nhân giống thành công và trồng đại trà cây thuốc này. Vậy tại sao chúng ta lại không làm được điều đó để lưu giữ nguồn zen quý hiếm của cây Giảo cổ lam Việt Nam ?
thiết tưởng, các nhà khoa học cần vào cuộc để giải quyết vấn đề này, không những giúp bảo tàng nguồn zen cây giảo cổ lam mà còn giúp phát triển một nguồn dược liệu quý cho ngành y dược nước ta.
Một số hình ảnh về cây giảo cổ lam mà chúng tôi ghi lại được
Giảo cổ lam ngày một khan hiếm