Đã bao giờ bạn thắc mắc tại sao trang phục của người Trung Hoa thời phong kiến lại hào phóng với vạt áo dài và rộng thế không?
Theo một số kiến giải thì điều này có can hệ ít nhiều đến y khoa Trung Hoa thời ấy. Tương truyền từ thời Xuân Thu chiến quốc, người ta đã dùng thạch nhũ để làm thuốc dưỡng thần, ích khí, giúp thần trí mạnh mẽ và háo hức hơn.
Trong số các bài thuốc có dùng thạch nhũ thì có thể kể đến “ Hàn thực tán “. Sở dĩ có tên này là vì sau khi uống thuốc xong, người dùng thuốc phải ăn thêm các món ăn có tính hàn (lạnh) để tản nhiệt ra, làm giảm tính nóng của thuốc; đồng thời cũng phải đi bộ thêm để kích thích dược tính và làm đổ mồ hôi. Chính bởi thế, dần dần, người ta bắt đầu thiết kế những bộ y phục rộng rãi với áo dài và rộng, tay áo cũng rộng (1).
Các khối thạch nhũ trong hang động
Thạch nhũ là gì?
Thạch nhũ (hay còn gọi là nhũ thạch) là một dạng vật chất được tạo thành từ đá vôi và nước khoáng trong hang động nhỏ giọt xuống theo thời gian, từ đó tạo thành nhiều hình thù khác nhau nhưng thường giống như búp măng hoặc bầu vú…) (1) ( ).
Nếu có đi du lịch Động Phong Nha hay các hang động khác ở Việt Nam, bạn sẽ thấy thạch nhũ với những hình thù độc đáo gợi trí tưởng tượng, vừa đẹp lộng lẫy lại vừa kì bí.
tại sao người xưa cho rằng uống thạch nhũ giúp sinh con trai?
Sách cổ có biên chép rằng nếu khoét một lỗ nhỏ trên thân cây rồi nhét một ít bột thạch nhũ vào, sau đó lấp kín lại thì sau một thời kì, cái cây ấy sẽ cho quả sum suê và hương vị của quả cũng ngon hơn hẳn. Ở những cây già cỗi, nếu ta nhét bột thạch nhũ vào giữa vỏ cây thì một thời kì sau, cái cây ấy cũng sẽ sinh trưởng rất mạnh.
Chính nên, người xưa cho rằng thạch nhũ có thể nhuận khí, tráng dương, ích tinh và giúp sinh con trai. Hiển nhiên, từ góc nhìn đương đại thì điều này khó mà tin được.
Tuy nhiên, thạch nhũ cũng có những công dụng riêng đối với sức khỏe con người (1).
Thạch nhũ dùng làm thuốc gì ?
Theo y học cựu truyền, thạch nhũ có vị ngọt, tính ôn và đi vào phổi nên giúp điều trị ho khan, ho đờm và suyễn. Bên cạnh đó, thạch nhũ còn có công dụng bổ dưỡng nguyên khí, tăng cường bản lĩnh phái mạnh và điều trị chứng tắc tia sữa (1).
Cách dùng : liều lượng tham khảo là từ 10 – 15 g thạch nhũ, sắc lấy nước uống. Lưu ý : Những người âm hư hỏa vượng không nên dùng ( ).
Bột Thạch nhũ dùng làm thuốc
Có thể kể đến một số bài thuốc kết hợp có dùng vị thuốc này như sau:
1. Điều trị phổi bị thương tổn và nôn ra máu
- Chuẩn bị: thạch nhũ (6 g, tán đồng bột mịn).
- Thực hiện : lấy một ít gạo nếp nấu thành cháo loãng, khi ăn thì cho bột thạch nhũ vào cùng ăn (1).
2. Điều trị ít sữa, sữa không thông do mạch tắc, khí huyết hư
- Chuẩn bị : thạch nhũ và thông thảo.
- thực hành : lấy hai vị trên tán bột, mỗi lần dùng thì lấy 4 ml cho vào cháo loãng để ăn (ngày ăn 3 lần) (1).
3. Điều trị ho dằng dai lâu ngày không khỏi
- Chuẩn bị: thạch nhũ (15 g, tán bột) và sáp (62 g).
- Thực hiện: lấy hai thành phần trên trộn đều rồi đem hấp chín, sau đó vo thành viên to bằng hạt bắp (mỗi lần dùng thì lấy một viên uống với nước ấm) (theo Thần nông bản thảo kinh ) (1).
Tham khảo:
- Đào Ẩn Tích, Thần nông bản thảo kinh , Nhà xuất bản Hồng Đức, 2012, trang 21.
- Thạch nhũ , , ngày truy cập: 25/ 01/ 2021.
- Chung nhũ thạch , , ngày truy cập: 25/ 01/ 2021.