Trong một lần ghé thăm Đà Lạt, đoàn người chúng tôi được chào mời một món mứt lừng danh ở xứ này, đó là mứt hoả hồng.
Có lẽ, điều đầu tiên làm những người con miền Nam khôn cùng kinh ngạc, đó là “huê hồng cũng làm mứt được sao?”. Mãi cho đến khi lấy miếng mứt ăn thử và thấy các cánh của nó thật dày, không giống cánh hoả hồng thì chúng tôi mới bỡ ngỡ và được biết rằng: mứt này làm từ hoa atiso đỏ (khác với cây atiso thực sự – tức atiso xanh).
Vài nét về atiso đỏ (bụp giấm)
Hoa atiso đỏ – ở một số nơi còn gọi là huê hồng (nên mới có tên gọi “đặc sản mứt hoả hồng Đà Lạt”), “hoa đay Nhật”, “hoa bụp giấm” hay một cái tên kiều diễm hơn: “lạc thần hoa”. Cây có tên khoa học là Hibiscus sabdariffa ( ).
Cây bụp giấm (atiso đỏ)
Vâng, nếu nói atiso đỏ thì nhiều đứa ở miền Nam sẽ không biết nó là hoa gì, thế nhưng, nếu nói cây “bụp giấm” thì người ta “à” ngay: té ra là “cây giấm”, “trái giấm” để nấu canh chua (vì nấu canh chua thay cho giấm song có họ hàng Bông bụp nên được gọi là “bụp giấm”).
Có một điều ít ai chú ý là phần được dùng nấu canh chua hay làm mứt của cây bụp giấm, có màu đỏ tía ấy, vốn không phải là hoa mà là lá đài phình to và phát triển thành (tuy nhiên, vì nó có dạng bung xòe như hoa nên thường bị gọi nhầm). Và đúng như tên gọi, nó chua như giấm!
dù rằng vậy, vì có màu sắc và dạng hình đẹp mà bụp giấm được áp dụng tiệt trong món mứt hoả hồng, bởi độ chua đã được tẩm đường và ăn hoài không ngán. Đặc biệt, khi ăn mứt này, bạn không hề cảm thấy nóng trong người như các món mứt khác. Đây có nhẽ là tin đáng mừng cho những chị em phụ nữ thích đồ ngọt vào dịp Tết.
Cách làm mứt hoa hồng (mứt bụp giấm)
Ai đã từng trồng hay hái hoa bụp giấm sẽ biết rằng: cây này cho rất nhiều hoa và quả, hầu như mỗi nách lá là mỗi quả. Thế nhưng, cây bụp giấm lại rất dễ bị rệp sáp và nhiều trường hợp rệp bám kín cả quả, cả cây.
Hoa bụp giấm làm mứt huê hồng
Chính nên chi, cách làm mứt huê hồng (bụp giấm) không khó, chỉ khó ở khâu chọn lọc hoa (lá đài) sao cho sạch, an toàn. Để làm mứt hoa bụp giấm (mứt hoả hồng), bạn cần chuẩn bị:
- Các lá đài tươi : Lựa quả sạch, thu hái rồi dùng dao hoặc tay gọt tách phần lá đài riêng ra (chỉ dùng phần đài màu đỏ). Khi tách, bạn cầm dao xoay tròn theo cuống là ra, nếu làm vỡ nát thì miếng mứt sẽ không đẹp (lá đài tươi rất giòn nhưng khi thành mứt lại dai). Liều lượng : tùy theo nhu cầu, thường là 1 kg.
Bụp giấm (atiso đỏ)
- Đường cát (nếu dùng cho 1 kg hoa thì cần khoảng 700 g đường).
- 1 keo thủy tinh vừa đủ to để đựng.
Tham khảo:
Các bước làm mứt như sau:
- Bước 1 : Tách các lá đài ra và rửa sạch, để cho ráo nước hoàn toàn.
- Bước 2 : Cho bụp giấm vào keo thủy tinh rồi rải đường vào, cứ một lớp bụp giấm thì một lớp đường, sau đó lắc đều.
- Bước 3 : Để keo thủy tinh ở chỗ thoáng mát khoảng ba ngày cho thấm đường (có thể để trong ngăn mát tủ lạnh), sau đó lấy ra cho vào chảo và ngào bằng lửa nhỏ.
- Bước 4 : Khi thấy các lá đài hóp lại, mềm và dai hơn, ta nối ngào cho đến khi miếng mứt bắt đầu hơi cứng thì tắt bếp, gắp ra dĩa.
- Bước 5 : chung cục, khi thấy mứt nguội, ta cho vào keo thủy tinh hay keo nhựa để dùng dần (bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh là tốt nhất vì khi lấy ra ăn, mứt sẽ lạnh lạnh rất ngon) ( ).
Si rô và mứt từ hoa bụp giấm (huê hồng)
Riêng với phần nước đường sánh lại sau khi ngào mứt, bạn có thể chắt riêng trong keo để làm nước si rô (pha uống cùng nước đá). Nước này chua ngọt, có màu đỏ sánh như màu pha từ vậy, rất thơm ngon!
- Bụp giấm , , ngày truy cập: 05/ 02/ 2021.
- Cách làm mứt hoa hồng Đà Lạt trứ danh , , ngày truy cập: 05/ 02/ 2021.
