Nếu không phải hoa quỳnh thì hoa nào mới là loài hoa thơ mộng nhất nhỉ! Hoa nở về đêm, thơm mát, trong trắng trong giây phút đó, rồi cũng héo tàn ngay đó! Hoa quỳnh cũng là một vị thuốc hay, vạy bạn có biết công dụng của hoa quỳnh là gì ?
Vẻ đẹp ấy chỉ dành riêng cho sự yên lặng của những tâm hồn thơ mộng, thức canh hoa nở với chén trà đêm. Trong khoảnh khắc đó, những xô bồ của cuộc sống cũng dần tan biến, chỉ còn ở đây người và hoa cùng trải nghiệm phút chốc đẹp vô ngần: những cánh hoa như tuyết trắng bung nở rồi lan tỏa hương thơm. Và rồi, như một nhà thơ nào đó đã từng ngơ ngác hỏi:
“ Cái phút hoa quỳnh nở,
Nó thế nào hở trăng ?” ( ).
Ngày nay, mặc dầu đã có những giống hoa quỳnh có thể nở vào ban ngày nhưng khi nói đến hoa quỳnh thì người ta đều nhớ đến biệt danh của nó: “hoa nở về đêm”. Tuy nhiên, ngoài vẻ đẹp, hương thơm và đặc tính sinh học lạ kỳ, hoa quỳnh còn là vị thuốc điều trị được nhiều chứng bệnh, đặc biệt là các bệnh về đường hô hấp.
Hoa quỳnh, từ món ăn đến những bài thuốc
Hoa quỳnh có ăn được không nhỉ? Ăn được nhé. Bạn có thể làm món hoa quỳnh xào gừng – món này có thể cải thiện tình trạng đau dạ dày do rầu rĩ, tức giận, song song còn giúp thông khí ở bao tử và tim.
Hoa quỳnh
Để làm món này, bạn cần chuẩn bị 10 bông hoa quỳnh tươi (vừa mới nở), 1 miếng củ gừng non, một ít dầu ăn và muối. Các bước thực hành món này như sau:
- trước nhất, các bạn tách các cánh hoa quỳnh ra, đem ngâm nước muối rồi rửa lại với nước cho sạch, sau đó để vào rổ cho ráo hẳn.
- Cắt hoa quỳnh ra và thái nhỏ củ gừng thành sợi.
- Cho dầu vào chảo, cho gừng vào, xào vài cái rồi cho hoa quỳnh vào, nêm gia vị sao cho vừa ăn rồi chờ chín thì nhắc xuống và ăn như các món ăn thông thường.
Công dụng của hoa quỳnh
Hoa quỳnh được ứng dụng trong nhiều bài thuốc cổ truyền, nhất là các bệnh về đường hô hấp. Theo kinh nghiệm dân gian, hoa quỳnh có vị ngọt nhưng lại không gây nóng mà trái lại, nó còn có tác dụng mát máu. Bên cạnh đó, loài hoa này còn được sắc lấy nước uống (từ 3 – 5 bông hoa) Dưới đây là những công dụng của hoa quỳnh:
- Giúp cầm máu, điều trị xuất huyết tử cung.
- Giúp thanh lọc phổi, điều trị ho.
- Giúp tan đờm, điều trị viêm họng.
- Điều trị lao phổi, khạc ra máu, ho ra máu.
- Điều trị hen suyễn, cao áp huyết.
- Dùng trong trường hợp khí trệ ở tim và bao tử (2) (4).
Cách dùng hoa quỳnh làm thuốc
- Cụ thể, để giúp cầm máu trong các trường hợp xuất huyết tử cung, băng lậu hoặc kinh nguyệt day dưa không ngừng: dùng 2 – 3 bông hoa quỳnh tươi, đem ninh với 4 lạng thịt lợn rồi ăn như các món ăn thông thường. Còn như người bệnh thấy khó thở, đau tức ngực hoặc vai và lưng đau nhức thì cũng dùng cách trên nhưng đổi thịt lợn thành phổi lợn, liều lượng tương đương (2).
- Bên cạnh đó, để điều trị các chứng ho do phổi suy khí yếu (cả ho đờm và ho không có đờm, ho do lao phổi, ho hen, ho lâu ngày không dứt ) thì bạn cũng có thể hái từ 3 đến 5 bông hoa tươi, để thêm 50 g đường phèn rồi nấu nước uống. Đây là loại thuốc bổ mát, rất tốt cho phổi và nếu dùng cho trẻ thơ thì cần giảm liều lượng lại, chỉ dùng 1 đến 2 bông hoa (2).
- ngoại giả, khi bị lao hạch, viêm phế quản và lao phổi: bạn cũng có thể lấy 15 – 30 g hoa, thái nhỏ ra rồi nấu với thịt lợn để ăn (giúp bồi bổ). Nếu bị sỏi thận , bạn cũng có thể hái khoảng 30 g hoa quỳnh rồi nấu cùng rễ tranh (10 g), kim tiền thảo và rau rấp cá (mỗi loại 20 g), vơ xắt nhỏ, nấu với nước cho đặc rồi chia thành ba lần uống trong ngày (2).
Cây quỳnh
Thân cây quỳnh có tác dụng gì?
Bên cạnh hoa thì thân cây quỳnh cũng có thể dùng làm thuốc, trong đó, nổi trội nhất là tác dụng giải độc, tiêu viêm và điều trị mụn đầu đinh. bởi thế, khi bị mụn đầu đinh, bạn có thể cắt 1 đoạn thân cây tươi, đem rửa sạch, giã nát với một ít muối và một ít cơm (cho sệt lại) rồi đắp lên nốt mụn đó (2).
Thông tin thêm
Cây quỳnh có tên khoa học là Epiphyllum oxypelatum , hay còn gọi là cây quỳnh trắng, thuộc họ Xương rồng ( ). Muốn nhân giống hoa này, bạn chỉ cần cắt một phần thân rồi giâm xuống chỗ đất ẩm thì nó sẽ tái sinh thành cây mới.
Cây quỳnh trồng xen cây giao
Dân gian thường trồng cây quỳnh sát cạnh cây giao (kim giao) với mục đích làm cho cây quỳnh ra hoa đẹp hơn và nhiều hoa hơn. Ngoài ra từ xa xưa đây còn là một thứ chơi hoa của người xưa, là một biểu tượng mãnh liệt của ái tình.
Tham khảo:
- Hoa quỳnh , , ngày truy cập: 16/ 05/ 2020.
- Tạ Ngọc Ái (biên soạn), Trà và các bài thuốc, món ăn bổ dưỡng từ hoa , NXB Thanh niên, 2008, trang 203.
- Hoa quỳnh , , ngày truy cập: 16/ 05/ 2020.
- Nhiều tác giả, Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam , tập 2, NXB Khoa học và kỹ thuật, Hà Nội, 2004, trang 561.
