Theo cuốn sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” – Đỗ Tất Lợi – Nhà xuất bản y học năm 2004 cây hương bài còn gọi là cát cánh lan, cây dẻ quạt, cây xương quạt, cây bả chuột…. (1)
Là một trong những loài cây có độc hiểm nguy, nếu dùng uống có thể gây tử vong ( ), dân gian không dùng loài cây này làm thuốc uống mà chỉ dùng rễ cây để làm hương (nhang) để thắp trong những ngày lễ tết.
Các bạn hết sức lưu ý
Tránh lầm lẫn giữa cây hương bài với cây xạ can (Loại thảo dược có tác dụng điều trị ho tiêu đờm), bởi xạ can cũng được gọi với tên cây dẻ quạt, hơn nữa hai cây này có hình dạng khá giống nhau.
Rễ hương bài
Hình ảnh cây xạ can
Một số thông báo về cây hương bài
Tên khoa học: Dianella ensifolia , thuộc họ thích diệp thụ ( ).
Loài cây này được một số địa phương trồng làm hương, một số nơi còn dùng rễ cây để làm mồi bả diệt chuột, bởi rễ cây có độc mạnh nên không dùng để uống.
hiện còn rất ít cơ sở dùng cây hương bài để làm hương bởi mất nhiều công sức, tổn phí và giá thành cao. Hiện nay hồ hết các cơ sở làm hương đốn dùng các chế phẩm bột thơm hóa học và một phần thảo dược.
Ở nước ta hiện đã có một số công ty tiến hành sinh sản hương có nguồn cội thiên nhiên, công thức từ cay hương bài và một số thảo dược thiên nhiên. Loại hương này có giá cao nhưng lại rất thân thiện với môi trường, không gây độc hại, nó đang được rất nhiều người tiêu dùng săn tìm sử dụng.
Chúng tôi xin phép được giới thiệu công thức làm hương theo phương pháp cựu truyền với thành phần 100% vật liệu tự nhiên. Công thức này dựa theo bài viết “Hương bài” do Giáo sư Đỗ Tất Lợi ghi chép trong cuốn sách: Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – Đỗ Tất Lợi – Nhà xuất bản y học năm 2004 (1).
Cách làm nhang từ cây hương bài
- Rễ hương bài khô 1kg
- Vỏ cây bưởi khô (Loại vỏ già bong ra ở gốc cây) 1kg
- Gỗ trầm hương 1kg
- hồi 300g
- Quế chi 300g
- Cây bạch đàn (lá, vỏ) 300g
- Bã mía khô 5kg.
tất thảy các thảo dược trên đều phải phơi thật khô, sau đó nghiền nhỏ thành dạng bột, trộn nước và bột keo kết dính cuộn vào chân nhang làm bằng che nứa. Sau đó đem đi phơi khô là là có thể sử dụng được.
hiện tại đã có các loại máy làm hương nhang đó là mát trộn và mát cuộn nhang. Nó đã thay thế các công đoạn đòi hỏi nhiều công lao động nên thời gian làm nhang rút ngắn xuống nhiều lần. Điều quan trọng ở đây là vật liệu làm nhang sẽ quyết định tới giá trị của sản phẩm.
Một số thông báo xin chia sẻ tới các bạn. Mong rằng sẽ giúp các bạn hiểu thêm về một loài cây mới và biết cách phòng ngộ độc rễ hương bài khi sử dụng thảo dược làm thuốc.
Sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” – Đỗ Tất Lợi – Nhà xuất bản y học năm 2004 – Trang 326, 327.
Ngày tham khảo 22 tháng 3 năm 2019
2. So sánh các đặc điểm thực vật, thành phần hóa học của cây hương lâu và hương bài thu hái tại việt nam
Ngày truy cập 22 tháng 3 năm 2019
3. Hương bài
Ngày truy cập 22 tháng 3 năm 2019
