Nấm hương, dù rằng có nhiều tên gọi khác nhau nhưng người ta thường biết đến nó qua tên gọi này và một tên gọi khác: nấm đông cô.
xuất hành là loại lâm thổ sản quý ở các cánh rừng phía Bắc, nấm hương đã được chú ý và nuôi trồng nhân tạo thành công trên những khúc gỗ mục để bảo đảm nguồn cung cho thị trường. Không chỉ là một trong những loại thực phẩm cao cấp được dùng trong các món tiệc và đãi khách; nấm hương còn là nguyên liệu nấu bếp phổ thông của những người ăn chay bởi tính bồi dưỡng, thơm ngon và dễ chế biến của loại nấm này.
Thật vậy, nấm hương là loại thực phẩm mà bạn có thể dễ dàng mua được ở chợ nhưng giá trị của nó thì lại ở một đẳng cấp khác, vừa bổ vừa ngon, xứng danh là “ can thái chi vương ” (vua của các loại rau) ( ).
Nấm hương tươi
Nấm hương, vì sao lại tốt cho sức khỏe?
Nấm hương (nấm đông cô) không chỉ chứa lượng chất đạm đáng kể (9,6 g đạm/ 100 g nấm khô), tốt cho người ăn chay mà còn chứa nhiều vitamin cần yếu, trong đó có các vitamin nhóm B như B1, B2, B3, B5, B6, B9, các vitamin C và vitamin D. Không chỉ thế, nấm hương còn chứa nhiều loại khoáng vật cần thiết cho sự phát triển của mọi lứa tuổi như Sắt, Can xi, Man gan, Ma giê, Phốt pho, Ka li, Na tri và Kẽm ( ).
Theo y học cựu truyền và y khoa đương đại, việc thẳng tắp dùng nấm hương sẽ mang lại các tác dụng sau:
- Bổ tỳ, ích khí, dưỡng huyết.
- Kháng khuẩn, kháng nấm, tiêu đờm.
- Chống lão hóa và tăng cường miễn nhiễm.
- Tốt cho hệ tiêu hóa, điều trị còi xương.
- Làm giảm mỡ máu, ngăn ngừa bệnh tim mạch.
- Giúp hạ áp huyết, ngăn ngừa ung thư.
- Bảo vệ gan và ngăn ngừa sỏi thận ( ) (4) ( ).
Nấm hương khô
Nấm hương, dùng loại tươi hay khô?
Nấm hương có tên khoa học là Lentinula edodes, là loại nấm mọc trên những cây gỗ đã chết ( ). Trong ẩm thực, nấm hương thường được dùng ở dạng phơi khô và sau khi chế biến, bạn sẽ dễ dàng nhận ra nấm hương bởi màu nâu đất đặc trưng và mùi thơm đượm sâu dễ chịu. Ngay cả khi được ngâm nước hàng giờ liền, những cái nấm vẫn rất dai, thơm, mềm mụm và quyến rũ.
Theo kinh nghiệm của các bà nội tạm bợ nấm hương khô sẽ thơm và dễ dùng hơn nấm tươi. Bởi lẽ, bạn không phải lo âu về quá trình bảo quản. Mỗi khi dùng, bạn chỉ cần lấy nấm khô ngâm nước (nước lạnh hoặc ấm đều được) rồi chế biến là xong. Mặt khác, hàm lượng dinh dưỡng giữa hai dạng này cũng không chênh lệch nhiều.
Nói về các món ăn có dùng nấm hương thì thật không kể hết bởi mỗi bà nội trợ sẽ có những công thức của riêng mình. Tuy nhiên, loại nấm này thường được dùng phổ quát trong các món như canh, bún, lẩu, xào, kho…
Ngoài ra, với những người bị suy nhược thân, chân tay tê dại, tổn thương huyết mạch hay chảy máu chân răng thì mỗi ngày, uống nước sắc nấm hương (từ 6 – 8 g nấm) cũng sẽ có tác dụng rất tốt. Nếu bị lỵ, bệnh nhân cũng có thể dùng nấm hương đốt tồn tính và uống trong ngày (từ 4 – 6 g) (6) (7).
- Tham khảo :
Một số lưu ý khi dùng nấm đông cô
- Nấm hương có hương thơm dễ chịu, tuy nhiên, vẫn có những người không quen được với mùi hương của nó (vì cho rằng nó nặng mùi quá).
- Chế biến : Nấm hương hút dầu rất tốt nên nếu bạn cho nhiều dầu quá thì khi ăn sẽ rất ngán. Bên cạnh đó, khi nấu, các bạn nên để lửa to thì nấm sẽ thơm ngon hơn. Ngoài ra, nếu đảm bảo được nguồn nấm đang dùng là chất lượng, các bạn không nên bỏ đi phần nước ngâm nấm vì đây là phần chứa nhiều dưỡng chất tiết ra từ nấm (các bạn có thể dùng nước này để làm nước nấu canh nấm). Lưu ý, phần chân nấm thỉnh thoảng còn dính các vụn gỗ, vì vậy các bạn cần làm sạch trước khi dùng.
- Liều lượng : Nấm hương có chứa vitamin D nên giúp chống còi xương rất tốt. Tuy nhiên, với trẻ em cũng như người lớn, chúng ta không nên ăn quá nhiều để tránh bội thực, gây buồn nôn, chóng mặt.
- Độc tính : Kết quả thí điểm trên chuột và trên chó cho thấy các chiết xuất từ nấm hương không gây hại (7). Tuy nhiên, cần lưu ý nấu nấm chín kỹ để không gây hại cho sức khỏe.
- Phân biệt : Trên thị trường có bán nấm bào ngư với tên gọi khác là nấm hương chân ngắn, do vậy các bạn cần chú ý để tránh lầm lẫn (hai loại này đều thơm nhưng màu sắc, mùi vị, hương thơm và tác dụng lại khác nhau hoàn toàn).
- Nấm hương tăng cường hệ miễn nhiễm cho thân thể , , ngày truy cập: 01/ 12/ 2019.
- Shiitake , , ngày truy cập: 01/ 12/ 2019.
- Nấm hương , , ngày truy cập: 01/ 12/ 2019.
- Tuệ Minh – Dương Thiên, Cây thuốc nam thông dụng trị liệu trong gia đình , NXB Đồng Nai, trang 55.
- Lentinula edodes , , ngày truy cập: 01/12/2019.
- Đỗ Tất Lợi, Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam , Nxb y khoa, 1999,trang 418.
- Nhiều tác giả, Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam , tập 2, NXB Khoa học và kỹ thuật, Hà Nội, 2004, trang 355.
