Trong cuộc sống, có lẽ không ai muốn một ngày nào đó mình lại trở thành nạn nhân của những vụ ngộ độc.
Tuy nhiên, trên thực tại, những trường hợp bị trúng độc do ăn nhầm giữa rau và lá độc, cá thịt chứa chất độc hay ăn phải rau bị nhiễm khuẩn, nhiễm hóa chất.. đã cho thấy rằng: dù bạn ăn cơm công ty hay ăn cơm tự nấu, mua đồ chợ hay hái rau quả thiên nhiên thì khả năng nhiễm độc đều có thể xảy ra (do không kiểm soát được).
nên chi, nếu biết được các bước giải độc cơ bản, bạn có thể giúp ích cho mình và cho mọi người.
Vài nét về ngộ độc
Ngộ độc là tình trạng thân bị chất độc làm tổn hại, trong đó có các dạng thường gặp như ngộ độc thực phẩm, ngộ độc hóa chất, ngộ độc rượu, ngộ độc dược phẩm… Với mỗi dạng ngộ độc cụ thể, chúng ta có các cách sơ cứu, giải độc khác nhau.
Các bước cơ bản của tiến trình giải độc
đầu tiên, cần xác định rằng nếu nạn nhân bị nhiễm độc do uống xăng dầu, axit mạnh hoặc các chất có tính ăn mòn thì chúng ta không dùng biện pháp gây nôn mà phải đem đến cơ sở y tế gần nhất.
Còn như chỉ nghi đó là tình trạng ngộ độc thường nhật thì chúng ta cần tiến hành các biện pháp gây nôn và bình phục như:
- Lấy ngón tay móc cổ họng để nôn chất độc ra ngoài, sau đó uống thêm nước muối.
- Nếu làm cách trên mà vẫn chưa nôn được thì pha thêm bột mì (hoặc bột gạo) với nước rồi uống, cầm nôn cho ra hết chất độc, nôn đến khi nước nôn trong mới thôi.
- Sau đó, các bạn cần ăn thêm cháo đậu xanh để giải độc và giúp hồi sức (đậu xanh giúp giải độc rất tốt) (1).
Các loại thảo dược và một số trường hợp ngộ độc cụ thể
Trong thời gian chờ đưa đi cấp cứu, nếu xác định được duyên do gây độc, chúng ta có thể tiến hành các biện pháp sơ cứu lập tức (với trường hợp ngộ độc nhẹ cũng vậy).
1. Ngộ độc do dược phẩm (thuốc uống)
Khi uống quá liều hoặc uống nhầm thuốc gây nhiễm độc, chúng ta có thể hái ngay một ít rau muống tươi, rửa sạch, xay nát rồi ép lấy nước uống (khoảng 150 ml). Được biết, từ lâu, rau muống cùng với rau má, đậu xanh… đã là những loại thảo dược giải độc thân thuộc của ông bà ta (1).
Rau muống
2. Ngộ độc do thuốc trừ sâu
Trường hợp ngộ độc do thuốc trừ sâu thường là do cố ý tự tử. Nếu phát hiện kịp thời, chúng ta có thể cho uống nước chanh và nước mía luân phiên nhau, uống liên tiếp và sau đó đưa đi cấp cứu (1).
3. Ngộ độc do mã tiền
Độc tính của lá và trái mã tiền cũng không thua gì lá ngón. bởi vậy, khi đã xác định đó là trúng độc mã tiền thì bạn cần giải độc càng sớm càng tốt.
Cách thực hành : cạo các lớp rỉ sắt rồi dùng 100 g rỉ sắt đó hòa với nước sôi để nguội rồi uống (hoặc uống nước ép rau muống tươi để gây nôn cũng được), sau đó đem đến cơ sở y tế gần nhất để chẩn đoán, điều trị thêm (1).
- Tham khảo:
4. Do ăn phải nấm độc
thông thường, sau khi ăn phải nấm độc, nạn nhân sẽ có mô tả buồn nôn dữ dội và thường là nôn nhiều lần cho đến khi nước nôn trong lại mới thôi. Như vậy, sau khi gây nôn và nôn xong, cách nhanh nhất để sơ cứu là dùng lá , đem giã nát rồi vắt lấy nước uống, mỗi lần dùng 100 g lá (nếu không thì lấy nước ép rau má hòa với nước ấm để uống cũng được) (1) (2).
Nước rau má giúp giải độc lá ngón, nấm độc và sắn (sắn)
Sau khi thân ổn định, chúng ta cho người bệnh uống nước mía và ăn thêm cháo đậu xanh (lưu ý không nên cho ăn cơm) (1).
5. Ngộ độc do cá và thịt
Khi bị ngộ độc do các loại cá và thịt nói chung (do thực phẩm bị nhiễm độc hoặc bản thân thực phẩm có độc), chúng ta có thể sơ cứu bằng cách lấy tỏi và phèn phi (mỗi thứ 10 g), cùng giã nát rồi pha với nước sôi, đợi nước nguội lại thì uống (1). Sau đó, chúng ta theo dõi các biểu lộ để có thể đưa đi điều trị kịp thời (nếu cần).
6. Ngộ độc do rượu
Có nhiều cách để giải độc rượu, trong đó có thể kể đến hai cách mà bạn dễ thực hiện là:
Cách 1 : lấy 100 g búp lá dong, rửa sạch, giã nát và vắt lấy nước uống.
Cách 2 : lấy 100 g , rửa sạch, xay nát rồi vắt lấy nước, sau đó vắt thêm một ít nước chanh vào (khoảng 20 ml) và cùng uống (1).
thông báo thêm
Nói đến cây thuốc giải độc thì không thể bỏ qua cây cam thảo Bắc mà rễ của nó là vị thuốc giải độc nổi tiếng trong y học cổ truyền. Loại cây này đốn mọc ở các tỉnh Trung du và miền núi Bắc Bộ (cây này khác với cam thảo đất, cam thảo Nam mọc nhiều ở các tỉnh miền Nam).
Khi dùng cam thảo Bắc để giải các loại thuốc độc nói chung, người ta lấy rễ cây thái nhỏ rồi sắc lấy nước uống (sắc kỹ, uống nhiều rồi theo dõi để đưa đến cơ sở y tế nếu cần) (2).
- Lê Minh – Lê Ba – Hoàng Thủ, thuốc ta dùng trong gia đình , NXB đàn bà, 2013, trang 40.
- Trần Công Khánh – Phạm Hải, Cây độc ở Việt Nam , NXB y học, trang 245 – 259.
