Ông bà ta có câu: Cần tái, cải nhừ . Thật vậy, nếu nấu rau cần ta, bạn chỉ nên nấu vừa chín tới thì món rau sẽ lên màu đẹp và đạt được độ thơm ngọt nhất (còn với cải thì nên nấu chín để cọng cải mềm, ngọt nước hơn). Kinh nghiệm chỉ đơn giản như vậy nhưng nếu áp dụng thì bạn sẽ thấy rất hài lòng.
Nói về rau cần, hay còn gọi là rau cần ống, rau cần ta, rau cần nước, rau cần cơm… thì không ai lạ gì. Không chỉ là loại rau tốt cho sức khỏe, rau cần còn được dùng làm thuốc, không biết bạn đã nghe đến chưa?
Vài nét về rau cần ta
Rau cần là một trong “thất thái” (bảy loại rau) được dùng trong hội ăn rau truyền thống của người Nhật Bản vào ngày 7 tháng 1 hàng năm. Theo đó, vào ngày này, người ta sẽ ăn cháo với các loại rau non (với ý nghĩa sẽ mang lại người khỏe và tuổi thọ).
Ở nước ta, rau cần ta hay bị nhầm với rau cần tây. Tuy nhiên, có thể phân biệt rau cần ta dễ dàng vì thân của chúng hình ống, rỗng bên trong và rất giòn (nên còn được gọi là rau cần ống). Rau cần ta có tên khoa học là Oenanthe javanica , thuộc họ Hoa tán: Apiaceae ( ).
Từ rau cần, bạn có thể làm thành các món ăn như làm gỏi, nấu canh, xào, ăn sống, chấm mắm, nhúng lẩu…
Bún nghệ xào rau cần ta và nấm
Công dụng làm thuốc của rau cần ta
Rau cần là loại rau thanh mát, dễ trồng và dễ dùng làm thuốc. Theo y khoa cổ truyền, mỗi ngày lấy từ 16 đến 20 g rau cần xắt nhỏ và nấu nước uống sẽ giúp mang lại các ích lợi như:
- Thanh nhiệt, mát máu (lương huyết).
- Tốt cho hệ tiêu hóa (lợi đại tiểu tràng).
- Giúp lợi tiểu, tiêu thũng.
- Giúp giảm đau, cầm máu.
- Giúp hạ sốt, hạ huyết áp.
- Làm giảm viêm nhiễm đường tiết niệu.
- Cải thiện tình trạng rong kinh, bạch đới ở nữ giới (2) (3).
Không chỉ thế, đối với các nốt áp xe, bầm dập do té ngã hay bị côn trùng cắn đốt (kể cả rắn cắn, bò cạp cắn) thì lấy rau cần tươi giã nát, đắp lên cũng có tác dụng tốt (2).
Hái rau cần
Cháo rau cần bổ thận, lợi tiểu và hạ đường huyết
Cháo rau cần không chỉ cung cấp dinh dưỡng mà còn tương trợ điều trị bệnh. Với những người bị mụn nhọt do nóng trong người thì thẳng tính ăn cháo rau cần sẽ giúp thanh nhiệt, bình can. ngoại giả, cháo rau cần cũng rất tốt đối với những người thận yếu hay bị tiểu đường (tuy nhiên, cần dùng thẳng tính và kiên trì mới thấy hiệu quả).
Cách nấu : Lặt sạch, rửa và cắt nhỏ 60 g rau cần tươi rồi cho vào nồi cùng với 70 g gạo tẻ, sau đó nấu thành cháo. Cháo này nên ăn lúc còn nóng và mỗi ngày nên ăn hai lần (vào buổi sáng và tối) (4).
Một số bài thuốc thông dụng
- Điều trị tiểu ra máu và tiểu buốt : Cách dùng rất đơn giản: lấy 100 đến 200 g rau cần ta (dùng rau tươi có cả rễ), rửa sạch, giã nát và vắt lấy nước uống (2).
- Điều trị mất ngủ : Ngày nay, mất ngủ không còn là bệnh của người già. Thanh thiếu niên, nhất là những người chịu áp lực công việc, bị stress hoặc thẳng làm việc với máy tính sẽ hay mất ngủ. Trong trường hợp này, có thể dùng táo đỏ, trà đàn hương hoặc đọt nhãn lồng… và nhiều loại thảo dược khác để cải thiện giấc ngủ. Riêng với rau cần ta, y học cựu truyền có bài thuốc với cách dùng như sau: lấy rễ và gốc cây rau cần (khoảng 90 g), toan táo nhân (9 g, sao cháy đen) và cùng cho vào nồi, nấu lấy nước uống (4).
- Điều trị ho do lao phổi : Lấy 30 g rễ rau cần rửa sạch, xắt nhỏ rồi trộn với một ít mật ong, sau đó đem xào và ăn mỗi ngày (mỗi ngày ăn hai hoặc ba lần như vậy) (5).
Tham khảo:
Một số nghiên cứu về rau cần
- Hoạt tính chống viêm gan : Theo tạp chí Journal of Ethnopharmacology , trong rau cần ta có các hoạt chất giúp ức chế sự phát triển của bệnh viêm gan B (in vivo) ( ).
- Hoạt tính hạ đường huyết : Kết quả nghiên cứu trên chuột tiểu đường cho thấy chiết xuất rau cần ta có tác dụng hạ đường huyết phê chuẩn cơ chế thúc đẩy phóng thích insulin ( ).
- Hoạt tính chống ung thư : Các nghiên cứu đều cho thấy ăn nhiều rau xanh giàu chất diệp lục và vitamin (như C, E) sẽ góp phần làm giảm ung thư. Với rau cần ta cũng vậy. Kết quả nghiên cứu cho thấy chiết xuất từ loại rau này có tác dụng chống oxy hóa và ức chế các tác nhân gây ung thư ruột kết ở người (HCT 116) ( ).
- Cần nước , ngày truy cập: 21/ 02/ 2020.
- Nhiều tác giả, Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, tập 2 , NXB Khoa học và kỹ thuật, Hà Nội, 2004, trang 564.
- Võ Văn Chi, Cây thuốc An Giang , Ủy ban Khoa học và kỹ thuật An Giang, 1991, trang 436.
- Minh Hạnh (biên soạn), Chữa bệnh bằng rau củ quả và động vật, NXB Văn hóa thông tin, trang 18.
- Đức Minh, Những vị thuốc quanh ta, cây cỏ, rau củ và sức khỏe của bạn, NXB Hà Nội, trang 76.
- In vivo and in vitro anti-hepatitis B virus activity of total phenolics from Oenanthe javanica , ngày truy cập: 21/ 02/ 2020.
- Antidiabetic effect of Oenanthe javanica flavone , , ngày truy cập: 21/ 02/ 2020.
- Antioxidant and antigenotoxic activities of Angelica keiskei, Oenanthe javanica and Brassica oleracea in the Salmonella mutagenicity assay and in HCT116 human colon cancer cells , , ngày truy cập: 21/ 02/ 2020.
