Lúc còn nhỏ, có mấy lần tôi thấy cha tôi xay rau ngò om rồi đổ bia vào uống. Mỗi lần nhìn cha tôi uống, tôi đều nhăn mũi hỏi: bia hôi mà rau cũng hôi, cha uống làm chi vậy?
Sau này lớn lên, tôi thấy bia cũng không khó uống lắm và rau ngò om thì lại rất thơm! Nhất là nấu canh chua, mùi thơm của rau ngò om làm bật lên hương vị đặc biệt của món ăn, không lẫn vào đâu được!
Rau ngò om điều trị sỏi bàng quang, sỏi niệu quản và sỏi thận
Sau này, tôi cũng biết rằng cha tôi uống nước ấy là để giúp lợi tiểu, điều trị sỏi thận. Bài thuốc này không xa lạ với nhiều người ở quê tôi và có hiệu quả với cả trường hợp sỏi bọng đái, sỏi niệu quản.
Nước rau ngò om
Cách dùng như sau : lấy 200 g rau om tươi, rửa và giũ cho thật sạch để tránh bẩn (vì thân lá rau ngò om có nhiều lông nên rất dễ dính bẩn), sau đó xay nát rồi đổ thêm 2 lon bia vào, chắt nước ra để uống nhiều lần trong ngày, mỗi lần uống 200 ml (uống xong thì phần dư để vào ngăn mát tủ lạnh).
Với trường hợp sỏi niệu quản và sỏi bọng đái thì sau khi dùng, người bệnh có thể thấy rất đau lưng, bụng cũng đau quặn lên và bóng đái cũng căng tức. Lúc này, người bệnh đi tiểu thì sẽ tiểu ra hai ba giọt (trong nước đái có thể có máu), khi đó, người bệnh nên tiếp rặn tiểu vì khi tiểu được, sỏi cũng sẽ bật ra ngoài (theo kinh nghiệm dân gian và san sẻ của danh y Nguyễn Công Đức) ( ).
Rau ngò om ra hoa
chú giải : Trong dân gian còn có cách uống nước rau ngò om với muối nhưng muối lại làm tăng huyết áp, bởi thế, những người đang bị cao huyết áp thì nên dùng với bia (như cách dùng trên đây).
Các công dụng khác của rau ngò om
Trong rau ngò om có nhiều hoạt chất, trong đó, đáng chú ý là tanin, tinh dầu thơm và flavonoit. Được biết, theo y khoa cổ truyền, rau om có vị cay se, tính bình và có nhiều công dụng như:
Dùng đường uống:
- Giúp giảm ho, điều trị ho gà.
- Giúp giảm sưng viêm.
- Điều trị cảm lạnh.
- Điều trị tiểu ra máu.
- Giúp tăng lọc ở cầu thận (từ đó giúp lợi tiểu, hỗ trợ thân tống sỏi ra ngoài).
- Giúp giảm các cơn co thắt gây đau bụng quằn quại (rau om có tác dụng làm giãn cơ ở ruột và thận).
Cách dùng : mỗi ngày sắc uống từ 15 – 30 g rau ngò om tươi (lưu ý rửa thật sạch rồi mới xắt nhỏ và nấu) (2) (3).
Ngoài da:
- Với trường hợp đinh nhọt, da nhiễm khuẩn làm mủ hoặc da sần ngứa ; bạn có thể lấy rau tươi rửa sạch, giã nát rồi thoa, đắp lên.
- Với trường hợp bị rắn độc cắn , bạn có thể sơ cứu bằng cách lấy 15 g rau om và 25 g xuyên tâm liên, đem rửa sạch, giã nát ra rồi cho thêm một ít rượu nếp vào, chắt lấy nước uống. Phần nước này dùng để uống còn phần bã thì đắp lên vết rắn cắn (sau đó đưa đến trạm y tế hoặc bệnh viện để theo dõi thêm).
- Với trường hợp nhiễm trùng ecpet mảng tròn , nếu không giã nát vắt lấy nước thoa lên thì bạn cũng có thể nấu lấy nước rồi rửa liền tù tù.
Đối tượng cần tránh : Rau om có thể gây sảy thai, thành ra, phụ nữ mang thai không nên dùng (2) (3).
Nên dùng rau ngò om tươi hay khô để làm thuốc?
Hầu hết các tư liệu đều ghi cách dùng rau om là dùng tươi (vì mang lại hiệu quả cao, dễ dùng và rau om cũng dễ tìm).
Tuy nhiên, theo công trình tự điển cây thuốc Việt Nam, tập 2 (của Võ Văn Chi) thì chúng ta dùng tươi hay khô đều được.
- Dùng tươi : thường dùng từ 20 – 30 g rau tươi giã nát, thêm nước rồi chắt uống.
- Dùng khô : liều ít hơn dùng tươi, xắt nhỏ rồi nấu lấy nước uống (2).
Tham khảo:
thông báo thêm
- Theo kinh nghiệm dân gian thì rau om tía có tác dụng làm thuốc tốt hơn rau om xanh.
- Rau ngò om có nhiều lông, khác với rau ngổ trâu không có lông.
- Ở Trung Quốc, rau ngò om còn được dùng trong trường hợp tụ máu bầm do đòn ngã tổn thương (2).
- Võ Văn Chi, Cây thuốc An Giang , Ủy ban Khoa học và kỹ thuật An Giang, 1991, trang 453.
- Võ Văn Chi, Từ điển cây thuốc Việt Nam , tập 2, NXB y khoa, HN, 2018, trang 532.
- Rau om trong YHCTVN , , ngày truy cập: 02/ 03/ 2021.
