Cây tỳ giải hay tì giải còn có tên gọi khác là tắt giã là một vị thuốc dân gian đã được y học dùng làm thuốc từ lâu, công dụng trội của cây thuốc này đó là hiệu quả điều trị bệnh tiểu đục mạn tính và bệnh thấp khớp.
Chắc hẳn khi nghe tên gọi của loại thảo dược này bạn cũng có thể mường tưởng được phần nào công dụng của nó, đúng như tên gọi tỳ = tỳ vị, giải = giải độc, tức vị thuốc có công dụng tốt cho tỳ vị.
Tên khoa học
Smilax china L thuộc họ khúc khắc ( ).
Phân bố
Cây có mọc ở Một số quốc gia Bắc á như Trung Quốc, Triểu Tiên, ở nước ta không thấy có loài này. Hiện nay nguồn nguyên liệu chúng ta vẫn phải nhập từ Trung Quốc là cốt yếu.
Bộ phận dùng: Là phần củ hay còn gọi là rễ phình to của cây thuốc này.
Tính vị
Theo đông y, vị thuốc này có vị đắng, tính bình.
Vị thuốc tỳ giải khô
Cây tươi
Công dụng của vị thuốc tỳ giải
- Điều trị chứng nước tiểu đục (diễn đạt: nước tiểu có màu như nước vo gạo, có màu lạ như có lẫn tạp chất, vẩn đục)
- Mát gan giải độc
- Giảm mụn nhọt do nóng gan
- Giảm đau xương khớp (Như: tê thấp, đau lưng, đau vai gáy, đau đầu gối..)
- Lợi tiểu, tốt cho chức năng thận
Cách dùng tỳ giải làm thuốc
Dùng độc vị sắc uống : Liều dùng 10g đến 15g khô/ngày, thuốc đem rửa sạch rồi sắc uống với khoảng 400ml nước, đun cạn lấy khoảng 200ml nước để uống trong ngày.
Dùng phối hợp với các vị thuốc khác làm thuốc điều trị tiểu đục kinh niên (2):
- Tỳ giải: 5g
- Cây thạch xương bồ: 2g ~ 3g
- Hạt ích trí nhân: 6 hạt
- Rễ cây dầu đắng khô: 1g
- Cam thảo bắc đã chế biến phơi khô: 2g ~ 3g
- Muối trắng khoảng: 1g
Các vị thuốc đem rửa sạch rồi sắc với khoảng 600ml nước (khoảng 4 bát nước), đun sôi và duy trì sôi nhỏ lửa đến khi nước thuốc cạn còn khoảng 200ml đến 250ml nước (khoảng 2 bát nước) thì chắt nước ra mà uống. Nên chia làm 2 đến 3 lần uống trong ngày, uống trước bữa ăn khoảng 15 phút đến 20 phút là tốt nhất.
Bài thuốc thông tiểu, bí tiểu, tiểu rắt (2)
Dùng kết hợp các vị thuốc
- Tỳ giải 12g
- Củ cây cói 12g
- 8g
- Hạt mã đề 8g
- 16g
- Cam thảo 4g
Các vị thuốc rửa sạch, sắc với khoảng 4 bát nước, đun cạn lấy khoảng 2 bát nước. Chia làm 3 lần uống trước bữa ăn khoảng 20 phút là tốt nhất.
Lưu ý
Tránh lầm lẫn với một số loài cây có cùng họ khúc khắc hoặc có hình dáng gần giống như: Củ nâu, Củ nần, thổ thục linh…
Giá bán tỳ giải: 200.000/kg khô
Hãy liên hệ với nhà thuốc qua số điện thoại 0978784411 để mua được sản phẩm có chất lượng tốt nhất.
Tham khảo :
- Tì giải , , ngày truy cập 28 tháng 12 năm 2019.
- Tỳ giải , Sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” – Đỗ Tất Lợi – Nhà xuất bản y khoa năm 2004 – Bản in trang 500, 501, 502, ngày tham khảo 28 tháng 12 năm 2019.
