Nói về cải xoong (xà lách xoong) thì có nơi xem nó là cỏ, có nơi xem là rau ăn và cũng có nơi xem là vị thuốc.
Thật vậy, cây rau làm thuốc là một chủ đề bình dị nhưng chưa bao giờ lỗi thời. Bởi lẽ, mỗi loại cây đều có dược tính và độc tính riêng của nó. Dù chỉ là một loại rau bình thường nhưng nếu biết cách dùng, nó lại quý như thuốc vì có thể giúp chúng ta phòng ngừa và điều trị bệnh.
Cây rau cải xoong cũng vậy. chả hạn, khi bị viêm nướu, người ta lấy cải xoong tươi nhai rồi ngậm nhiều lần trong ngày sẽ giúp tình trạng viêm sưng giảm đi đáng kể. Không chỉ thế, từ lâu, kinh nghiệm dân gian còn đúc kết được nhiều bài thuốc quý từ loại rau này.
Vài nét về cải xoong
Rau cải xoong (CX) có tên khoa học là Nasturtium officinale , thuộc họ Cải: Brassicaceae ( ).
Trong ẩm thực, CX được chế biến thành nhiều món ăn như xào tỏi, nhúng lẩu, làm rau trộn, nấu canh thịt bằm… Trong đó, cải xoong nấu canh là món thơm ngon nhất. Nếu chỉ nấu một mình CX thì sau khi nấu, nước canh sẽ có màu xanh trong rất bắt mắt. Nếu nấu cùng thịt hay các nguyên liệu khác, món ăn sẽ thanh mát thắm thiết. Hơn nữa, hương thơm và mùi vị của loại rau này còn tỏa vào nước chan nên ăn rất ngon và khoái khẩu.
Cải nấu canh
Gần đây, cũng có một loại rau được nhiều người chú ý là cải xoong Nhật. Loại này có lá gần giống với CX mà chúng ta thường ăn nhưng giòn, cứng và màu sắc đa dạng hơn (tuy nhiên, so về hương vị thì không bằng).
Rau cải xoong và làm đẹp
Với các chị em đàn bà thì việc tìm thực phẩm tương trợ giảm cân chưa bao giờ là một hành trình có hồi kết. có nhẽ bạn đã thử qua rau tươi, trái cây tươi với đủ cách phối hợp, chế biến khác nhau. Vậy, bạn đã thử qua canh cải xoong chưa?
So với bí đao, rau muống, rau xà lách, măng tây… thì CX còn ít năng lượng hơn. Khi ăn 100 g rau cải xoong tươi, thân bạn chỉ nạp thêm khoảng 11 kcal – một mức năng lượng cực thấp so với nhu cầu năng lượng hàng ngày (một gói mì cũng đã chứa hơn 200 kcal) ( ).
mặc dầu vậy, cải xoong lại không phải là một loại rau nghèo nàn. Theo phân tách thành phần dinh dưỡng, trong CX không chỉ chứa đường, chất béo, chất xơ mà còn chứa các loại vitamin (như A, B1, B2, B5, B6, B9, C, E, K… và các khoáng vật (như Can xi, Sắt, Ma giê, Man gan, Phốt pho, Ka li, Na tri…). Đặc biệt, lượng vitamin C trong 100 g rau cải xoong có thể đáp ứng được hơn 50 % nhu cầu hàng ngày ở người trưởng thành.
Rau cải
do vậy, ăn CX bộc trực và đúng cách không chỉ giúp tăng cường sức khỏe, ngăn ngừa bệnh tật mà còn giúp chống lão hóa và giữ giàng làn da tươi trẻ ( ).
Công dụng của nả xoong đối với sức khỏe
Cải xoong là loại rau ăn hàng ngày và có tính mát. Theo kinh nghiệm dân gian, ăn CX giúp giải nhiệt, thanh mát thân và dễ dàng ỉa, tiểu tiện hơn (3).
Bên cạnh đó, rau cải xoong còn có các tác dụng như:
- Giảm ho.
- Giúp ra mồ hôi.
- Giúp hạ đường huyết.
- Giúp giải độc nicotin.
- Điều trị bệnh Scorbut (vì rau CX rất giàu vitamin C).
- Điều trị sỏi thận, sỏi mật.
- Giúp lợi tiểu, điều trị phù thũng.
- Mát gan, bồi dưỡng cho người suy nhược.
- Điều trị bệnh hoại huyết và tạng bạch huyết.
- Điều trị thiếu máu, cảm cúm.
- Điều trị ho lao và các bệnh về đường hô hấp.
- Giảm nguy cơ bị ung thư (4) (5).
Liều dùng : Mỗi ngày dùng 50 hoặc 100 g rau tươi, rửa sạch rồi nấu lấy nước uống. Cũng cần nói rằng, theo các tư liệu thì xay nát rau cải xoong rồi ép lấy nước uống sẽ cho tác dụng tốt hơn (vì các hoạt chất trong rễ rau sẽ không bị bốc hơi do đun sôi), tuy nhiên, chúng ta chỉ nên dùng cách này khi biết đó là nguồn rau sạch, an toàn.
Tham khảo:
Lưu ý khi dùng
- Không nên dùng rau cải xoong liên tục trong thời kì dài vì có thể gây đau bọng đái và các tác dụng phụ khác (4) (5).
- Rau cải xoong là loại sống bán thủy sinh nên rất dễ trở nên nơi trú ẩn của các loài động vật ký sinh. cho nên, khi dùng làm thuốc hoặc làm thực phẩm, cần lưu ý rửa sạch, ngâm nước muối và nấu chín.
- Trong các cách chế biến rau CX thì luộc, nấu canh và trộn dầu giấm là được khuyến nghị nhất.
Tham khảo:
- Cải xoong , , ngày truy cập: 22/ 03/ 2020.
- Watercress , , ngày truy cập: 22/ 03/ 2020.
- Nhiều tác giả, Chữa bệnh bằng cây lá quanh nhà , NXB Văn hóa dân tộc, trang 204.
- Võ Văn Chi, Cây thuốc An Giang , Ủy ban Khoa học và kỹ thuật An Giang, 1991, trang 83.
- Nhiều tác giả, Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam , tập 1, NXB Khoa học và kỹ thuật, Hà Nội, 2004, trang 319.
- Minh Hạnh (biên soạn), Chữa bệnh bằng rau củ quả và động vật , NXB Văn hóa thông báo, trang 16.
