Nghe tên gọi củ nần vàng, nần nghệ chắc chắn trong số chúng ta không ít người lần đầu nghe tới loại củ này. Đúng vậy, nần nghệ là loại cây khá xa lạ với người đồng bằng nhưng lại là một thảo dược quý của đồng bào vùng núi cao Tây Bắc.
Củ nần vàng hay nần nghệ là loại thảo dược thuộc họ củ nâu, thường gặp ở các tỉnh miền núi cao phía Tây Bắc. Tại đây người dân tộc Dao gọi là củ mài đắng, với những công dụng trổi như giảm đau nhức xương khớp do phong thấp, hạ mỡ máu.
Tên khoa học
Cây có tên khoa học là Dioscorea collettii Hook.f, thuộc họ ( )
miêu tả
Vì còn khá xa lạ với nhiều người, nên bài viết này caythuoc.org sẽ trình bày chi tiết hơn tới các bạn về cây nần nghệ.
- Thân : Là dạng thân dây, sống lâu niên, dây có thể dài tới 5m và quấn quanh các cây bụi khác, dây khá nhỏ như dây thiên lý.
- Lá : Lá cây hình trái tim, gần giống lá trầu không nhưng nhỏ và nhạt màu hơn.
- Hoa : cánh màu vàng nhạt, hoa rất nhỏ mọc thành ngọn hoa dài với nhiều bông hoa nhỏ
- Rễ củ : Rễ có phần phình to được gọi là củ, củ nần bên ngoài có màu nâu nhìn rất giống củ nghệ, thịt bên trong củ nần có màu vàng tươi như nghệ. Có lẽ vì lý do đó mà loài cây này được dân gian gọi tên nần nghệ là như vậy.
- Mùi vị : Củ nần vị đắng, đây là đặc điểm dễ nhận biết để tránh nhầm với các loại thảo dược khác.
Hình ảnh lá nần vàng
Bộ phận dùng, cách chế biến
Củ nần là bộ phận được dùng làm thuốc. Người dân đào củ về đen rửa sạch đất cát, thái thành từng miếng mỏng phơi khô để dùng, hoặc có thể để nguyên củ tươi dùng dần (Củ nần tươi để được khá lâu).
Những năm gần đây, người dân ngày càng quan hoài nhiều hơn tới các thảo dược tự nhiên. Cũng chính vì lý do ấy mà các loại dược chất đứng trước nguy cơ bị khai hoang cạn kiện. Theo báo Vnexpress.net cây nần nghệ là một trong những loại cây dược chất được đưa vào sách đó Việt Nam, cần được bảo vệ ( ).
Điều đáng mừng là hiện nay Việt Nam đã có thể nhân giống, trồng thành công loại thảo dược này phục vụ cho nhu cầu chế biến làm thuốc vào thực phẩm.
Công dụng của củ nần nghệ
Không có thông tin về cây nần trong các sách cổ về y khoa cựu truyền, công dụng của củ nần mới được phát hiện gần đây bởi các nhà nghiên cứu trong nước, mà tiêu biểu là nghiên cứu của GS Phạm Khuê, PGS.TS Nguyễn Trung Chính và các cộng sự tại bệnh viện hữu hảo Việt Xô. Dưới đây là một số công dụng của củ nần mà chúng tôi thống kê được từ các trang báo mạng nổi tiếng:
Theo báo suckhoedoisong.vn củ nần có công dụng ( )
- Hạ mỡ máu
- Hạ cholesterol
- Giảm đau nhức xương khớp
Theo báo dantri.vn củ nần có tác dụng ( )
- Điều trị gan nhiễm mỡ
- Điều trị huyết áp cao
- Kháng viêm khớp
Báo điện tử Vnexpress.net cho rằng củ nần có công dụng ( )
- Kiện tỳ vị
- Hạn chế tích mỡ trong máu
- Hạ mỡ máu và gan nhiễm mỡ
Củ nần tươi có ruột màu vàng
Cách dùng củ nần nghệ làm thuốc
Củ nần có thể dùng sắc uống hoặc nấu thành dạng cao để sử dụng.
Sắc uống : Lấy khoảng 15g củ nần khô hoặc 40g củ tươi, rửa sạch, sắc với khoảng 500ml nước, đun cạn lấy khoảng 300ml nước uống sau bữa ăn khoảng 30 phút để đạt hiệu quả cao nhất ( ).
Ngoài củ nần, dân gian còn có một số vị thuốc có những công dụng hạ mỡ máu, huyết áp, tương trợ điều trị bệnh tiểu đường hao hao như: cây giảo cổ lam, cây xạ vàng…. Mời độc giả tham khảo thêm tại bài viết:
Lưu ý
Chưa có thông tin độ an toàn của củ nần với nữ giới mang thai và trẻ nhỏ, bởi thế hai đối tượng trên không nên dùng.
- Nần nghệ , , ngày truy cập 18 tháng 12 năm 2019.
- Công dụng giảm mỡ máu, mỡ gan, áp huyết của cây nần nghệ , , ngày truy cập 18 tháng 12 năm 2019.
- Cây nần vàng chữa mỡ máu cao , , ngày truy cập 18 tháng 12 năm 2019.
- Nần Vàng – dược chất quý cho người bị mỡ máu cao & bệnh tim mạch , , ngày truy cập 18 tháng 12 năm 2019.
