Có một loài cây với tên gọi rất đặc biệt: cây cháy nhà, nhưng không phải loài cây này là căn do gây ra những vụ cháy – đây lại là một vị thuốc quý với những bài thuốc điều trị bệnh rất hay.
Tên khoa học
Rourea microphylla Planch, thuộc họ dây trường điều (1) ( ).
Cây cháy nhà còn được dân chúng gọi là cây khế rừng, tuy vậy đây lại là loại cây không cùng họ với cây khế. Cây cháy nhà được dân gian gọi là khế rừng bởi lý do cây cháy nhà khi chưa có quả có hình dáng lá rất giống với lá cây khế, do mọc hoang ở rừng nên người dân mới gọi là khế rừng.
trình bày cây cháy nhà
- Lá mọc đối nhau, giống lá khế
- Hoa nhỏ màu trắng, không giống hoa khế màu tím
- Quả nhỏ bằng đốt ngón tay, quả hơi cong và không khía múi như quả khế.
Mời các bạn xem hình ảnh để thấy rõ hơn.
Bộ phận dùng
Lá, cành nhỏ là vỏ cây.
Dân gian dùng hồ hết các bộ phận của cây để làm thuốc, dùng lá, cành nhỏ và vỏ thân cây làm thuốc uống, ngoài ra còn dùng cả rễ cây (Tuy nhiên để bảo tàng giống, người dân thường ít khi lấy rễ cây mà cốt tử dùng lá cây và cành nhỏ phơi khô làm thuốc).
Hoa cháy nhà (hoa khế rừng)
Cây khế rừng mọc ở đâu ?
Đúng như tên gọi, khế rừng mọc hoang dã ở các cánh rừng, chúng ta sẽ rất ít khi bắt gặp loài cây này ở đồng bằng bởi hiện hầu như mới chỉ thấy khế rừng ngoài tự nhiên. Loài này có nhiều ở các tỉnh miền núi phía Tây Bắc và miền Trung.
Tính vị: Cây có vị hơi chua, ngọt, tính mát. Thường được dùng làm thuốc mát bổ và giảm viêm nhiễm.
Công dụng của cây cháy nhà
Dân gian thường dùng khế rừng làm thuốc điều trị một số bệnh về đường tiểu như (1):
- Lợi tiểu
- Điều trị viêm đường tiểu
- nước đái ít, tiểu són
- Đi tiểu vàng
- bổ dưỡng cho nữ giới sau sinh
Liều dùng: 15g – 20g cây khô/ngày.
Cách dùng cây cháy nhà làm thuốc
Điều trị bệnh về đường tiểu (Tiểu khó, nước tiểu có màu vàng, tiểu ít lắt nhắt): Cách dùng rất đơn giản đó là lấy thân lá cây khô sao vàng hạ thổ, sau đó đun nước uống hàng ngày với liều dùng: 20g cây khô đun hay hãm nước sôi để dùng hàng ngày.
Dùng cho nữ giới sau khi sinh đẻ: Dùng thân hay rễ cây khô 10g, rửa sạch sau đó đun với khoảng 300ml nước, đun cạn lấy100ml nước để uống trong ngày.
Đây là một vị thuốc mát bổ, rất tốt cho những bạn bị nóng trong, nước đái vàng và tiểu ít, dùng cây khế rừng sẽ giúp các bạn khắc phục hiệu quả thật trạng trên.
Nghiên cứu về cây khế rừng
Hoạt động kháng sốt rét: Phân lập các hoạt chất từ thân cây khế rừng nhóm nghiên cứu tại Đại học Dược, Đại học Illinois tại Chicago, Hoa Kỳ đã xác định được hoạt động chống sốt rét của cây kế rừng Rourea minor ( ).
Hoạt động kháng oxy hóa : Nhóm nghiên cứu tại Trường đại học y học cổ truyền Trung Quốc Guangxi, Nam Ninh, Trung Quốc đã tiến hành phân lập các hợp chất từ tinh dầu cây khế rừng Rourea microphylla tại Quảng Tây bằng phương pháp quang phổ để xác định hoạt động kháng oxy hóa. Kết quả cho thấy các hoạt chất trong tinh dầu khế rừng cho hoạt động kháng oxy hóa rất đáng kể ( ).
Tham khảo:
- Khế rừng , Sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” – Đỗ Tất Lợi – Nhà xuất bản y học năm 2004 – Bản in trang 279, 280, ngày tham khảo 13 tháng 4 năm 2020.
- Khế rừng , , ngày truy cập 13 tháng 4 năm 2020.
- Rourinoside and rouremin, antimalarial constituents from Rourea minor , , ngày truy cập 13 tháng 4 năm 2020.
- Chemical constituents and antioxidant activity of essential oils from Rourea microphylla in Guangxi , ngày truy cập 13 tháng 4 năm 2020.
