Cây chùa dù là tên gọi mà đồng bào dân tộc vùng cao Tây Bắc tại Lai châu đặt cho loài cây này, chùa dù còn được dân gian gọi là cây kinh giới rừng….. Công dụng chính của vị thuốc này đó là kháng viêm, giúp điều trị các bệnh thông thường như ho, viêm họng, tiểu buốt và bí tiểu, tiểu ra máu.
Cây có tên khoa học: Elsholtzia blanda Benth , thuộc họ hoa môi (1, )
bộc lộ cây chùa dù
- Là loại cây dại mọc hoang ở các tỉnh miền núi nước ta, cây có các đặc điểm dạng hình như:
- Thân là dạng cây thân thảo, sống hàng năm, thân cây hình dạng vuông giống cây tía tô nhưng nhỏ hơn.
- Lá cây nhọn hình mũi mác gần như lá đào, có nhiều răng cưa hiện rất rõ.
- Hoa nhỏ màu trắng hoặc hơi tía, mọc thành một chùm dài
- Trái nhỏ màu xanh, bên trong có nhiều hạt nhỏ màu đen, hạt có khía cạnh
Toàn cây có tinh dầu mùi rất thơm, nhân dân địa phương nhiều nơi sử dụng cây chùa dù điều trị cảm sốt, đau bụng như một loại thảo dược thay thế cho tinh dầu khuynh diệp.
Hoa chùa dù
Tính vị
Giống như cây kinh giới, chùa dù có mùi thơm, vị hơi cay, tính ấm. Vào ba kinh tâm, phế và thận
Công dụng của cây chùa dù
- Điều trị ho, viêm họng: Theo dân gian lá và thân chùa dù điều trị ho rất hiệu quả, với cách dùng khá đơn giản là lấy lá tươi hoặc lá khô khoảng 10g đun lấy nước uống hàng ngày.
- Tiểu ra máu, bí tiểu: Chùa dù là loại thảo dược điều trị tiểu ra máu, bí tiểu hàng đầu. Trong cuốn sách”Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” – GS Đỗ Tất Lợi có đề cập tới công dụng của cây này, công với kinh nghiệm dân gian ở một số địa phương sử dụng làm thuốc thông tiểu tiện và tiểu ra máu tươi.
- Cảm cúm, sốt: Trong cuốn sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, tập 1 – Các tác giả có đề cập dùng cây chùa dù làm thuốc điều trị cảm sốt, với cách dùng theo kinh nghiệm dân gian đó là dùng toàn cây xông hơi với nước nóng.
- Giảm đau nhức mình mẩy: Có thể dùng theo cách xông hoặc dùng tinh dầu chùa dù để bôi ngoài.
Cách dùng, liều dùng
Liều dùng: 10g ~ 15g cây khô hoặc 30g ~ 40g cây tươi
Cách dùng Cây tươi 30g hoặc khô 15g, hãm với khoảng 500ml nước sôi, lấy nước uống trong ngày.
Các nghiên cứu về cây chùa dù
Hoạt động giảm thiểu nhồi máu cơ tim do tắc mạch vành : Một nghiên cứu tại Khoa Dược và Độc chất, Đại học Chiết Giang, Trung Quốc đã tiến hành thể nghiệm sử dụng chiết xuất từ cây chùa dù trên thân chuột bị nhồi máu cơ tim do tắc mạch vành. Kết quả cho thấy chiết xuất được sử dụng có tác dụng làm giảm đáng kể chứng nhồi máu cơ tim ở chuột được thể nghiệm ( ).
Một nghiên cứu khác sử dụng chiết xuất này trên thân thể chó Beagle mắc chứng thiếu máu cơ tim gây ra do tắc mạch vành cũng có tác dụng hao hao: Chiết xuất chùa dù cũng cho thấy khả năng chống lại tổn thương do thiếu máu cục bộ thông qua việc giảm độ nhớt của máu ( )
Những kết quả này cho thấy chùa dù là một loại thảo dược rất có tiềm năng trong điều trị chứng nhồi máu cơ tim do tắc nghẽn mạch vành.
- Tham khảo:
Tinh dầu chùa dù
Giá bán cây chùa dù
Là một loại cây mọc hoang dã, có nhiều ở miền Tây Bắc nhất là vùng núi cao của tỉnh Hòa Bình. bây chừ caythuoc.org đang tiến hành thu hái và thu mua từ người dân. Vị thuốc được thu hoàn toàn từ tự nhiên, hơi nắng khô nên rất sạch, không có hóa chất bảo quản và chất lượng tốt, đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Giá cây khô: Đang cập nhật
Tinh dầu chùa dù: 150.000/chai 10ml
Tham khảo:
- Chùa dù, Sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” – Đỗ Tất Lợi – Nhà xuất bản y khoa năm 2004 – Bản in trang 756, 757, ngày tham khảo 20 tháng 4 năm 2020.
- Elsholtzia blanda , , ngày truy cập 20 tháng 4 năm 2020.
- Nhiều tác giả, Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, tập 1, NXB Khoa học và kỹ thuật, Hà Nội, 2004, trang 453, 454, 455, ngày truy cập 20 tháng 4 năm 2020.
- Total flavones from Elsholtzia blanda reduce infarct size during acute myocardial ischemia by inhibiting myocardial apoptosis in rats , , ngày truy cập 20 tháng 4 năm 2020.
- Protective effect of total flavones from Elsholtzia blanda (TFEB) on myocardial ischemia induced by coronary occlusion in canines , , ngày truy cập 20 tháng 4 năm 2020.
