Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng đã một lần nhìn thấy cây dây xích thằng – một loại cây sống ký sinh có dây màu vàng óng, ranh cả một vùng – đó chính là dây tơ hồng vàng. Tuy nhiên ít ai biết rằng ngoài tự nhiên không chỉ cỏ loài xích thằng màu vàng mà còn có một loại khác đó là cây dây tơ hồng xanh – một vị thuốc với nhiều công dụng bổ ích.
Tên khoa học
Dodder , thuộc họ long não (1).
diễn đạt
- Thân: Khác với dây tơ hồng vàng, xích thằng xanh dây có màu xanh nhạt, là dạng thân dây sống ký sinh, thường mọc ở các tỉnh miền núi và ít thấy ở đồng bằng. Điểm dị biệt nữa là dây xích thằng xanh có hoa, rất nhiều hoa và quả.
- Hoa: Nhỏ màu trắng, mọc từ dây mà ra
- Quả: Hình cầu nhỏ xíu và có màu trong trắng.
Dây xích thằng xanh mọc ở đâu
Cây mọc khắp ở các triền đồi, triền núi nước ta, cây mọc nhiều trên những cây thân nhỏ như cây sim, cây mua, cây duối…. Một điểm dị biệt nữa là xích thằng xanh nhân giống và tái sinh bằng hạt là cốt, không như tơ hồng vàng tái sinh bằng dây. Dây xanh cũng có thể tái sinh được bằng dây na ná như dây vàng.
Quả dây tơ hồng xanh
Tính vị
Toàn cây gồm dây, hoa và quả và hạt đều dùng làm thuốc. Trong đó hạt dây xích thằng chính là vị thuốc thỏ ty tử – loại thảo dược quý có công dụng bổ thận tráng dương, vị thuốc rất thường thấy trong các thang thuốc bổ dương, điều trị lệt dương, tăng cường sinh lý nam giới.
tơ hồng xanh có vị hơi đắng và ngọt, tính mát, là một vị thuốc lợi tiểu, thanh nhiệt giải độc.
Công dụng của cây dây xích thằng xanh
Theo kinh nghiệm dân gian dây xích thằng xanh thường dùng trong điều trị một số chứng bệnh sau:
- Thuốc bổ thận
- Điều trị thận dương hư
- Điều trị liệt dương
- Xuất tinh sớm
- Giảm đau nhức xương khớp
- Tăng cường thị giác
- Thanh nhiệt, điều trị vàng da
Cách dùng dây xích thằng xanh làm thuốc
Thuốc từ thân dây tơ xanh:
- Điều trị vàng da: Dùng thân dây của cây tơ xanh khoảng 25g ~ 30g cây khô đun nước uống hàng ngày, hoặc dùng dây tươi nấu canh cùng với đậu phụ để sử dụng cũng rất tốt. Đặc biệt bài thuốc này còn có thể dùng được cho trẻ nhỏ (1)
- Điều trị suy nhược thân thể, an định ý thức: Dây tơ xanh 40g tươi (hoặc 20g khô) đun với khoảng 500ml nước, đun cạn lấy khoảng 20ml uống hàng ngày.
Thuốc từ hạt dây tơ xanh:
Hạt dây tơ xanh thường dùng ngâm rượu, là một vị thuốc trong những thang thuốc bồi bổ sức khỏe, điều trị yếu sinh lý, cách ngâm như sau:
1. Điều trị xuất tinh sớm
phối hợp các vị hạt dây tơ hồng 8g, quả kỷ tử đỏ 8g, chín khô 4g, hạt cây mã đề, ngũ vị tử (mỗi vị khoảng 2g). Các vị trên làm thành thang sắc uống, hay phơi khô tán mịn, Kết hợp với mật ong rừng làm thành dạng viên hoàn uống, liều dùng ngày khoảng 5g (2).
Ngoài ra cũng có thể dùng ngâm rượu, với tỷ lệ 10 thang trên ngâm khoảng 6 lít đên 7 lít rượu mà uống cũng cho hiệu quả tốt.
2. Bổ thận, điều trị thận dương hử (tả tiểu nhiều, tiểu đêm, di mộng tinh)
Hạt dây xích thằng 8g, 6g, quả cây mâm xôi khô 4g. Các vị sắc với khoảng 600ml nước, đun cạn lấy khoảng 200ml nước uống hàng ngày. ngoại giả các bạn cũng có thể làm thang để ngâm rượu với tỷ lệ 10 thang thuốc ngâm với 5 lít rượu 40 độ, ngâm trong thời gian khoảng 1 tháng là dùng được (2) ( ).
Ngoài dùng hạt thì dân gian còn dùng toàn cây tơ hồng xanh ở dạng cây tươi 60g, hoặc 30g cây khô sắc nước uống, hoặc nấu canh cùng với thịt heo, xương heo cũng có công dụng điều trị xuất tinh sớm ( ).
Tham khảo:
- xích thằng xanh , Nhiều tác giả – Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, tập 1, NXB Khoa học và kỹ thuật, Hà Nội, 2004, trang 978, 979, 980.
- Thỏ ty tử , Sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” – Đỗ Tất Lợi – Nhà xuất bản y học năm 2004 – Bản in trang 852, 853.
- Tác dụng chữa bệnh của dây tơ hồng vàng và cây tơ hồng xanh , , ngày truy cập 24 tháng 2 năm 2020.
- Thỏ ty tử – Thuốc quý của nam giới , , ngày truy cập 24 tháng 2 năm 2020.
